صرافی غیرمتمرکز (Decentralized Exchange) یا به اختصار دکس (DEX) بستری جدید برای تبادل ارزهای دیجیتال است. برای ثبت نام در صرافیهای ارز دیجیتال نیازی به احراز هویت نیست. بنابراین تمام افراد از سراسر دنیا میتوانند به راحتی وارد آنها شوند و پس از اتصال کیف پول خود به خرید و فروش رمز ارز بپردازند. به طور کلی، مشکلاتی نظیر هک شدن و اشتباهات مدیریتی اشخاص در صرافیهای غیرمتمرکز کمتر مطرح هستند. زیرا این پلتفرمها بدون نیاز به شخص ثالث عمل میکنند. هر یک از ارزهای دیجیتال در صرافیهای غیرمتمرکز دارای استخرهای نقدینگی مخصوص به خود هستند. بنابراین هر کسی میتواند با واریز معادل هر دو توکن، به یک تأمینکنندۀ نقدینگی تبدیل شود و هر زمان که بخواهد میتواند ضمن برداشت توکنهای اصلی خود، سود حاصل از این مشارکت را نیز دریافت نماید. در این مقاله به معرفی بهترین صرافیهای غیرمتمرکز ارز دیجیتال پرداختهایم.
یونی سواپ؛ بهترین صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال
شرکت خدمات مالی و صرافی ارز دیجیتال یونی سواپ (Uniswap) در سال 2018 آغاز به کار کرد. این صرافی با به کار گیری راهکارهای لایه دوم اتریوم نظیر آربیتروم و آپتیمیزم امکان مبادله توکنهای مبتنی بر اتریوم را برای کاربران فراهم آورده است. این پروتکل قدرتمند نیاز به واسطهها را از بین برده و امنیت بالایی را برای کاربران خود فراهم آورده است. گفتنی است که یونی سواپ به صورت متنباز طراحی شده است. تعداد کاربران زیاد، پایین بودن کارمزدها و رابط کاربری جذاب مهمترین ویژگیهای صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ هستند که آن را از رقبایش متمایز میکنند.
نقدینگی متمرکز ویژگی جدیدی است که در می 2021 به این پلتفرم اضافه شد. این ویژگی جدید به تأمینکنندگان نقدینگی امکان میدهند تا نقدینگی را در یک محدودۀ مشخص قیمتی تأمین نمایند. همچنین نسخه سوم صرافی یونی سواپ، سطوح کارمزد متنوعی را اضافه کرده و معاملهگران را قادر ساخته است تا ریسک خود را هنگام معامله داراییهای بیثبات پایین بیاورند. علاوه بر اینها، اوراکلهایی به این سیستم اضافه شدهاند که میتوانند تضمین کنند قیمتهای ارائهشده در دکس (DEX) بهروز هستند. همچنین صرافی غیرمتمرکز یونی سواپ یک بازارساز خودکار محسوب میشود. بازارسازان داراییها را در استخرهایی واریز میکنند که تریدرها میتوانند با آن معامله کنند. قیمت ارزهای دیجیتال نیز با الگوریتمی بر اساس نسبت دو دارایی مورد معامله تعیین میشود.
بیسکیو؛ صرافی غیرمتمرکز بیت کوین
این پلتفرم امکان مبادله توکنهای مبتنی بر بیت کوین را به صورت سریع و ارزان برای کاربران فراهم آورده است. این صرافی غیرمتمرکز در واقع شبکهای همتا به همتا (peer-to-peer) است که در آن میتوان بیت کوین را با ارزهای فیات و سایر رمز ارزها مبادله کرد. معاملات در صرافی غیرمتمرکز بیسکیو از طریق شبکه تور (Tor) اجرا میشود.
مرورگر تور ابزاری برای ناشناس ماندن کاربران و فعالیتهای آنها است. حفظ حریم خصوصی اشخاص مهمترین دستاورد استفاده از این شبکه است. برخی به اشتباه این موضوع را به دارکوب نسبت دادهاند و خدمات این صرافی را غیرقانونی خواندهاند، در حالی که این کار فقط برای امنیت بیشتر سرمایهگذاران و تریدرها است و مزیتی بزرگ محسوب میشود. تمام تراکنشها در صرافی غیرمتمرکز بیسکیو باید شامل بیت کوین باشند. بنابراین افراد پیش از هر گونه معاملهای باید در کیف پول ارز دیجیتال خود حتماً مقداری بیت کوین داشته باشند.
کرو فایننس؛ صرافی غیرمتمرکز مختص استیبلکوینها
صرافی ارز دیجیتال کِرو فایننس (Curve Finance) در سال 2020 به صورت رسمی آغاز به کار کرد. این صرافی بر بستر شبکه اتریوم راهاندازی شده و امکان مبادله توکنهای گوناگون را برای کاربران فراهم آورده است. تمرکز اصلی این پلتفرم بر تبدیل استیبلکوینهایی نظیر یواسدیکوین (USDC)، ترو یواسدی (TUSD)، تتر (USDT)، بایننس یواسدی (BUSD)، دای (DAI) و… به یکدیگر است.
بیشتر این توکنها در دستهبندی استیبلکوینها قرار میگیرند اما هیچ محدودیتی برای اضافه شدن ارزهای دیجیتال دیگر در نظر گرفته نشده است. صرافی غیرمتمرکز کرو فایننس امکان تبدیل آسان و سریع انواع استیبلکوینها را به یکدیگر با حداقل کارمزد فراهم آورده است.
ایزومی فایننس؛ صرافی غیرمتمرکز چندزنجیرهای قدیمی
صرافی ارز دیجیتال ایزومی فایننس (iZUMi finance) در سال 2021 آغاز به کار کرد. این پلتفرم یک پروژه چندزنجیرهای (multi-chain) محسوب میشود که نقدینگی لازم برای انجام معاملات را به صورت یکجا (One-Stop) برای توکنهای گوناگون فراهم میآورد. دیما شارنک (Dima Sharenk) بنیانگذار صرافی ایزومی است. این پروژه در آغاز با همکاری یونیسواپ اجرایی شد اما پس از تست موفقیتآمیز آن، به صورت مستقل فعالیت خود را ادامه داد.
صرافی غیرمتمرکز ایزومی فایننس موفق شد در زمانی کوتاه نقدینگی زیادی را جذب کند و حجم معاملات خود را گسترش دهد. رمز ارز ایزومی فایننس با نماد IZI در واقع توکن حاکمیتی صرافی غیرمتمرکز ایزومی فایننس محسوب میشود. این توکن که در صرافیهای ایرانی با نام ایزومی دات فایننس نیز شناخته میشود، امکان مشارکت در فرایندهای حاکمیتی را برای کاربران این پلتفرم فراهم میآورد.
مامی فایننس؛ صرافی غیرمتمرکز چند زنجیرهای جدید
مامی فایننس (Mummy finance) یک صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال است. نام این صرافی در ایران به صورت مومی فایننس نیز نوشته میشود. این پلتفرم در سال 2023 بر بستر شبکههای آپتیمیزم و فانتوم اُپرا آغاز به کار کرد. تسویه حسابهای سریع و امنیت بالا مهمترین ویژگیهای این صرافی غیرمتمرکز جدید هستند. این پلتفرم با استفاده از راهکارهای لایه دوم موفق شده است انجام معاملات را با حداقل کارمزد و حداکثر سرعت برای کاربران خود امکانپذیر کند.
از مارس 2023 این صرافی به طور رسمی با به کار گیری آپتیمیزم تبدیل به پروژهای چند زنجیرهای (multi-chain) شده است. با پروتکل جدید این پلتفرم، توان عملیاتی صرافی بسیار بیشتر شده است و در نتیجه، تسویه حسابها با سرعت بسیار زیادی انجام میگیرند. این پروتکل جدید همچنین سازگاری بیشتری با کل اکوسیستم دارد و در نتیجه امنیت بالاتری را نیز برای کاربران به وجود آورده است.
بایننس دکس؛ صرافی غیرمتمرکز بایننس
این صرافی امکان مبادله بیش از صد نوع توکن را به صورت سریع و ارزان برای کاربران فراهم آورده است. همچنین لیست ارزهای دیجیتالی که در این پلتفرم از آنها پشتیبانی میشود روزبهروز در حال گسترش است. صرافی غیرمتمرکز بایننس دکس برخلاف صرافیهای متمرکز، پلتفرمی برای ارتباط افراد با یکدیگر و انجام مستقیم معاملات در حوزه کریپتوکارنسی است.
کار با بایننس دکس برای افرادی که فقط از خدمات صرافیهای متمرکز استفاده کردهاند احتمالاً کمی گیجکننده خواهد بود. با وجود این، تجربهای تازه و متفاوت در معاملات رمز ارز محسوب میشود. اشخاصی که تمایل دارند کنترل داراییهای دیجیتال خود را به صورت کامل در دست داشته باشند و تمایل به ناشناس بودن دارند از کار با این صرافی غیرمتمرکز بهره زیادی خواهند برد. تبادل امن و بیواسطه ارز دیجیتال مهمترین ویژگی کار با بایننس دکس محسوب میشود.
جدایسواپ؛ صرافی غیرمتمرکز مبتنی بر استارکنت
جدایسواپ (JediSwap) یک صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال است که در سال 2023 به صورت رسمی آغاز به کار کرد. تراکنشها در جدایسواپ بر بستر استارکنت (StarkNet) انجام میگیرند که یکی از راهحلهای لایه دوم برای مقیاسپذیری شبکه اتریوم محسوب میشود.
سرعت بالا و هزینه پایین انجام تراکنشها مهمترین ویژگیهای این پلتفرم است. گفتنی است که ارزش ارزهای دیجیتال در این صرافی به صورت خودکار تنظیم و تعدیل میشود. این صرافی در ایران با نام جدی سواپ نیز شناخته میشود.
سینک سواپ؛ صرافی غیرمتمرکز بر پایه زد کی سینک
سینک سواپ (SyncSwap) یک صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال است که در سال 2023 آغاز به کار کرد. این پلتفرم در میان علاقهمندان ایردراپ بسیار شناختهشده و ترند است. سینک سواپ بر پایه زد کی سینک (ZkSync) استوار است و با استفاده از رولآپهای قدرتمند خود امکان انجام معاملات را با حداقل کارمزد و حداکثر سرعت برای کاربران فراهم میآورد.
پروژه سینک سواپ با استفاده از یک راهحل لایه دوم برای شبکه اتریوم توانسته است از رولآپها برای افزایش مقیاسپذیری و در نتیجه کاهش هزینهها استفاده کند. لایه دوم در اصل بلاکچین جدیدی است که بدون اینکه لایه اول را درگیر کند تمام مراحل فروش و خرید ارزهای دیجیتال را انجام میدهد و در نهایت فقط تاریخچه این تراکنشها را در لایه اول ذخیره میکند.
کایبر سواپ؛ صرافی قدیمی غیرمتمرکز مبتنی بر اتریوم
شرکت خدمات مالی و صرافی ارز دیجیتال کایبر سواپ (KyberSwap) در سال 2018 آغاز به کار کرد. این صرافی با به کار گیری پروتکل نقدینگی زنجیرهای خود (Kyber Network) امکان مبادله توکنهای مبتنی بر اتریوم را برای کاربران خود فراهم آورده است.
در واقع، کایبر سواپ یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) مبتنی بر شبکه اتریوم است. این صرافی بر اساس مجموعهای از قراردادهای هوشمند عمل میکند که در حال حاضر در بلاکچین اتریوم قابل اجرا هستند اما میتوانند به شبکههای دیگر نیز گسترش یابند. این پلتفرم در سپتامبر 2022 مورد حمله هکری قرار گرفت، اما موفق شد داراییهای از دست رفته را به سرمایهگذاران بازگرداند. در حال حاضر، این مشکلات امنیتی رفع شدهاند و صرافی غیرمتمرکز کایبر سواپ به روند طبیعی فعالیتهای خود بازگشته است.
کوییک سواپ؛ صرافی جدید غیرمتمرکز مبتنی بر اتریوم
صرافی ارز دیجیتال کوییک سواپ (QuickSwap) در سال 2020 شروع به کار کرد. این صرافی با به کار گیری راهکارهای لایه دوم اتریوم امکان مبادله سریع و امن توکنهای با استاندارد ERC-20 را برای کاربران فراهم آورد. این پلتفرم توانست با استفاده از انواع استخرهای نقدینگی، مشکل بسیاری از صرافیهای غیرمتمرکز قدیمی مبتنی بر اتریوم را حل نماید. افراد در این استخرها سرمایهگذاری میکنند و نقدینگی لازم برای انجام معاملات را فراهم میآورند.
کوییک سواپ نیز در مقابل به آنها پاداش میدهد و آنها را در کارمزد معاملات انجامگرفته شریک میکند. در واقع صرافی غیرمتمرکز کوییک سواپ یک بازارساز خودکار (AMM) محسوب میشود. بازارسازان داراییها را در استخرهایی واریز میکنند که تریدرها میتوانند با آن معامله کنند. قیمت نیز با الگوریتمی بر اساس نسبت دو دارایی مورد معامله تعیین میشود.
پنکیک سواپ؛ صرافی غیرمتمرکز مبتنی بر بایننس اسمارت چین
صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال پنکیک سواپ (PancakeSwap) در سال 2020 آغاز به کار کرد. این صرافی امکان مبادله توکنهای مبتنی بر بایننس اسمارت چین (Binance Smart Chain) و دیگر بلاکچینهای معتبر را برای کاربران فراهم آورد. صرافی پنکیک سواپ با استفاده از کدهای صرافی یونی سواپ که به صورت متنباز طراحی شده بود توسعه یافت. در پنکیک سواپ شما به قراردادهای هوشمند اعتماد میکنید و دیگر نیازی به تطبیق دادن خریدار و فروشنده برای تعیین قیمت و اجرای ترید وجود ندارد.
نسخه سوم پنکیک سواپ با بهبود استخر نقدینگی این پلتفرم، موفق شد تجربهای کارآمدتر برای کاربران به وجود بیاورد و به تأمینکنندگان نقدینگی امکان دهد تا نقدینگی را در یک محدودۀ مشخص قیمتی تأمین نمایند. همچنین در این نسخه جدید، سطوح کارمزد متنوعی اضافه شده است که معاملهگران را قادر میسازد ریسک خود را هنگام معامله داراییهای بیثبات پایین بیاورند. علاوه بر اینها، سود مرکب و جایزه برای کمپینهای ریفرال نیز به این سیستم اضافه شدهاند.
اوربیتر فایننس؛ ترکیبی از شبکههای لایه دوم اتریوم
صرافی ارز دیجیتال اوربیتر فایننس (Orbiter Finance) در سال 2023 به صورت رسمی آغاز به کار کرد. این صرافی با به کار گیری ترکیبی از راهکارهای لایه دوم اتریوم و استفاده از کراس رولآپ (cross-rollup) امکان مبادله توکنهای گوناگون را برای کاربران فراهم آورده است. نام این پلتفرم در ایران به شکل اُربیتر فایننس نیز نوشته میشود.
یکی از مزیتهای استفاده از صرافی غیرمتمرکز اوربیتر فایننس، امنیت بالای آن است. بریجها میتوانند خلأهای امنیتی زیادی داشته باشند، اما اوربیتر فایننس با بهرهگیری از امنیت شبکه اتریوم توانسته است این مشکل را برطرف نماید. میتوان گفت صرافی غیرمتمرکز اوربیتر فایننس تقریباً از تمام ارزهای لایه دوم اتریوم پشتیبانی میکند. در حال حاضر آربیتروم، زی کی سینک و پالیگان بیشترین حجم مبادلاتی را در این صرافی به خود اختصاص دادهاند.
جاست سواپ؛ صرافی غیرمتمرکز مبتنی بر ترون
صرافی ارز دیجیتال جاست سواپ (JustSwap) در سال 2020 شروع به کار کرد. این صرافی امکان مبادله توکنهای مبتنی بر ترون با استاندارد TRC-20 را به صورت ارزان و سریع برای کاربران فراهم آورده است. یکی از مهمترین دلایل محبوبیت صرافی غیرمتمرکز جاست سواپ پایین بودن کارمزد تراکنشهای آن است.
کارمزد معاملاتی این پلتفرم بسیار کم و حدود 0.3% است. گفتنی است کارمزدی که هنگام معامله در جاست سواپ پرداخت میشود، به حساب تأمینکنندگان نقدینگی واریز میشود و این پلتفرم سودی از این بابت دریافت نمیکند. بنابراین، مبلغ درآمد حاصل از مشارکت در جاست سواپ قابل توجه است. کاربران زیاد و نقدینگی بالا یکی دیگر از ویژگیهای صرافی غیرمتمرکز جاست سواپ است.
تریدر جو؛ صرافی غیرمتمرکز مبتنی بر آوالانچ
صرافی ارز دیجیتال تریدر جو (Trader Joe) در ژوئن 2021 به صورت رسمی آغاز به کار کرد. این صرافی بر بستر شبکه آوالانچ راهاندازی شده و امکان مبادله توکنهای گوناگون را برای کاربران فراهم آورده است. سیستم وامدهی دیفای، امکان سپردهگذاری و فارمینگ از دیگر خدمات مهم این پلتفرم هستند.
بنیانگذاران تریدر جو با نام مستعار خود را معرفی کردهاند، اما میتوان حدس زد که از افراد شناختهشده در حوزه کریپتوکارنسی باشند. پلتفرم تریدر جو رابط کاربری بسیار سادهای دارد که امکان انجام آسان و سریع معاملات را فراهم میآورد. صرافی غیرمتمرکز تریدر جو به کاربرانی که قصد مبادله رمز ارز درون شبکه آوالانچ را دارند و حفظ حریم خصوصی برایشان مهم است بسیار توصیه میشود.
دیوایدیایکس؛ صرافی غیرمتمرکز با کارمزد پایین
دیوایدیایکس (dydx) یک صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال است. این پلتفرم با استفاده از راهکارهای لایه دوم اتریوم امکان انجام معاملات را با کارمزد پایین و سرعت بالا فراهم میآورد. این صرافی میکوشد تمام فرایندهای معاملاتی از جمله معاملات اسپات، مارجین، وامدهی و وامگیری را که هماکنون بر بستر لایه اول اتریوم انجام میگیرد به لایه دوم منتقل کند. از سوی دیگر، با پروتکل جدید این پلتفرم، توان عملیاتی صرافی بسیار بیشتر شده است و در نتیجه، تسویه حسابها با سرعت بسیار زیادی انجام میگیرند.
صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال دیوایدیایکس تبادل فوری و ارزان توکنهای متعددی را برای معاملهگران فراهم آورده است. در حال حاضر اتریوم، بیت کوین، کاردانو، بیت کوین کش، دوجکوین، پولکادات، لایتکوین و دیوایدیایکس بیشترین حجم معاملاتی را در این صرافی دارند.
وان اینچ؛ گردآورندۀ صرافیهای غیرمتمرکز
پلتفرم وان اینچ (1inch) در سال 2019 راهاندازی شد. این سایت در اصل پلتفرمی برای گردآوری صرافیهای غیرمتمرکز (DeFi / DEX aggregator) است که میتواند سفارش کاربران را بین صرافیهای متعدد تقسیم کند. یونیسواپ، کِرو، کایبرسواپ و سوشیسواپ از جمله مهمترین صرافیهایی هستند که در این پلتفرم یکجا گرد هم آمدهاند. صرافی وان اینچ، با استفاده از اِیپیآی پیشرفته خود، ابتدا بهترین مسیرهای معاملاتی ممکن را برای مبادله توکنها پیدا میکند.
سپس این معاملات را بین چند صرافی مختلف تقسیم میکند و از این طریق با پایینترین قیمت و کمترین کارمزد، معاملات ارزهای دیجیتال را به انجام میرساند. در واقع مهمترین ویژگی پلتفرم غیرمتمرکز وان اینچ یافتن مسیرهای گوناگون مبادله رمز ارزها و خُرد کردن معاملات بزرگ است. همچنین این صرافی از طریق وامدهی و استخرهای نقدینگی خود توانسته است امکانات و قابلیتهای متعددی را در اختیار معاملهگران قرار دهد.
پارا سواپ؛ جمعکنندۀ صرافیهای غیرمتمرکز
پارا سواپ (ParaSwap) در سال 2019 آغاز به کار کرد و پلتفرمی برای جمع کردن یکجای صرافیهای غیرمتمرکز (DEX / DeFi aggregator) محسوب میشود. این پلتفرم میتواند با تقسیم سفارش کاربران بین صرافیهای متعدد، بهترین مسیر معاملاتی را پیش روی آنها قرار دهد. کایبرسواپ، یونیسواپ، سوشیسواپ، دودو، کِرو و بنکور از جمله مهمترین صرافیهایی هستند که در این پلتفرم گرد هم آمدهاند. همچنین در حال حاضر این پلتفرم از شبکههای اتریوم، پالیگان، بایننس اسمارت چین، آوالانچ و فانتوم پشتیبانی میکند.
پلتفرم پارا سواپ با یافتن بهترین مسیرها و نرخها برای مبادله ارزهای دیجیتال و خُرد کردن معاملات بزرگ توانسته است تجربه جدیدی در معاملات رمز ارز به وجود بیاورد. همچنین این صرافی از طریق استخرهای نقدینگی و سیستم وامدهی خود موفق شده است امکانات و قابلیتهای متعددی را در اختیار معاملهگران قرار دهد. گفتنی است که این پلتفرم هیچ کارمزدی برای مبادله توکنها دریافت نمیکند. بنابراین کارمزد معاملات در پارا سواپ به کارمزد صرافیهای دیگری که معاملات در آنها انجام میگیرند بستگی دارد. درآمد پارا سواپ از طریق کارمزدهایی به دست میآید که از تأمینکنندگان نقدینگی دریافت میشود.
بنیانگذاران پارا سواپ گامی بلند برای استفاده از قابلیتهای صرافیهای غیرمتمرکز برداشتهاند. تا پیش از این، بیشتر پروژههای بزرگ تجمیع امور مالی غیرمتمرکز (DEX / DeFi aggregator) تنها قادر بودند از بخش محدودی از خصوصیات این پلتفرمها استفاده کنند. همچنین بیشتر آنها از نظر امنیتی بسیار ضعیف بودند. پارا سواپ با بهره بردن از تمام تجربههای پیشین و با خلاقیت تیم توسعهدهنده خود توانست خیلی سریع به ابزاری کارآمد در حوزه ارزهای دیجیتال تبدیل شود.
سوالات متداول بهترین صرافیهای غیرمتمرکز ارز دیجیتال
بهترین صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال کدام است؟
در حال حاضر، یونی سواپ (Uniswap) بهترین صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال است. این صرافی با استفاده از راهکارهای لایه دوم امکان انجام معاملات را با حداقل کارمزد و حداکثر سرعت برای کاربران گسترده خود در سراسر جهان فراهم آورده است.
کدام صرافی غیرمتمرکز کمترین کارمزد را دارد؟
پنکیک سواپ، یونی سواپ و کوییک سواپ در حال حاضر کمترین کارمزد را در میان صرافیهای غیرمتمرکز ارز دیجیتال دارند.
آیندهدارترین صرافی غیرمتمرکز ارز دیجیتال کدام است؟
نقشه راه یونی سواپ اطلاعات ارزشمندی درباره برنامههای پیش روی این پلتفرم میدهد و با توجه به رشد سریع و پایدار این پروژه، میتوان آینده آن را بسیار روشن دانست.
کدام صرافی غیرمتمرکز بیشترین تنوع رمز ارز را دارد؟
یونی سواپ در حال حاضر امکان مبادله بیش از دو هزار توکن و بیش از هشت هزار جفت ارز دیجیتال را برای کاربران فراهم آورده است. همچنین لیست رمز ارزهایی که در این پلتفرم از آنها پشتیبانی میشود در حال گسترش است.
بهترین گردآورنده صرافیهای غیرمتمرکز کدام است؟
پارا سواپ با جمع کردن صرافیهای غیرمتمرکز متعدد در کنار هم، بهترین مسیر معاملاتی را پیش روی کاربران خود قرار میدهد.