شاخص ترس و طمع یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی است که در معاملات ارزهای دیجیتال باید به آن توجه کنیم. بحث در مورد این شاخص مهم بیشتر زمانی مطرح می‌شود که شاخص‌ها سیر نزولی پیدا می‌کنند. بررسی نمودار شاخص ترس و طمع می‌تواند تصویری کلی و درکی اساسی از احساسات حاکم بر بازار ارزهای دیجیتال بدهد. بنابراین سرمایه‌گذاران و فعالان حوزۀ کریپتوکارنسی باید شناختی کامل از آن داشته باشند. در این مقاله، به تعریف دقیق شاخص ترس و طمع در بازار ارزهای دیجیتال پرداخته‌ایم.
تعریف شاخص ترس و طمع
شاخص ترس و طمع (Fear and Greed Index) نشان میدهد که سرمایه‌گذاران در بازارهای بیش از حد صعودی یا نزولی چقدر احساس ترس و طمع دارند. شاخص ترس (Fear) به ترسِ از دادن سرمایه در بازار نزولی اشاره دارد. شاخص طمع (Greed) نیز به داشتن حرص و طمع برای سود بیشتر در بازارهای صعودی اشاره می‌کند. این شاخص با عددی بین صفر تا صد مشخص می‌شود. صفر به معنی ترس شدید و صد به معنای طمع شدید است. بنابراین، زمانی که شاخص ترس و طمع در بازار نزدیک به صفر باشد، بهترین زمان برای سرمایه‌گذاری خواهد بود زیرا سرمایه‌گذاران نگران از دست دادن سرمایۀ خود بر اثر کاهش قیمت‌ها هستند.
وارن بافت یکی از اقتصاددانان سرشناس آمریکایی در این مورد گفته است: «زمانی که دیگران می‌ترسند شما طمع‌کار باشید و زمانی که دیگران طمع می‌کنند شما بترسید.» شاخص ترس و طمع در بازار ارزهای دیجیتال نیز بسیار کاربردی است. ترس شدید معمولاً به کاهش قیمت رمز ارزها می‌انجامد و طمع در مورد یک ارز دیجیتال موجب افزایش قیمت آن می‌شود.
نمونه‌ای از شاخص ترس و طمع در بازار ارزهای دیجیتال
بی‌شک بیت‌کوین یکی از مهم‌ترین ارزهای دیجیتال در بازار کریپتوکارنسی است. افراد و شرکت‌های متعددی روی آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند و حساسیت بسیار زیادی روی قیمت آن وجود دارد. شاخص ترس و طمع ابتدا در مورد بیت‌کوین مطرح شد. این شاخص، میزان ترس و طمع سرمایه‌گذاران بیت‌کوین را در یک بازۀ زمانی مشخص نشان می‌داد و می‌شد از طریق آن برای سرمایه‌گذاری روی بیت‌کوین تصمیم گرفت.
مشاهده شاخص ترس و طمع
با جست‌وجوی عبارت «Fear and Greed Index» در گوگل می‌توانید سایت‌های متعددی را بیابید که شاخص‌های مربوط به ترس و طمع را ارائه می‌دهند. یکی از معتبرترین سایت‌ها برای مشاهده شاخص ترس و طمع در بازار ارزهای دیجیتال سایت آلترناتیو است. در این سایت شما می‌توانید احساسات حاکم بر بازار کریپتو را بر اساس منابع متعدد مشاهده و تحلیل کنید. نمودار روزانه شاخص ترس و طمع برای ارزهای دیجیتال گوناگون را هم می‌توانید در بازه‌های زمانی مختلف در این سایت ببینید.
عوامل مؤثر بر شاخص ترس و طمع
برای تجزیه و تحلیل شاخص ترس و طمع در بازار ارزهای دیجیتال باید شش عامل اصلی را مورد بررسی قرار داد:
- قدرت بازار: 25% از شاخص ترس و طمع در حوزۀ کریپتوکارنسی مربوط به قدرت بازار است. این عامل مؤثر حجم معاملات فعلی یک ارز دیجیتال را جمع‌آوری می‌کند و آن را با میانگین یک ماهه یا سه ماهه آن مقایسه می‌کند.
- نوسان قیمت: 25% دیگر از شاخص طمع و ترس در حوزۀ کریپتوکارنسی مربوط به نوسانات قیمت در بازار است. این عامل دربردارندۀ مقایسۀ قیمت روز یک رمز ارز با میانگین قیمت یک ماهه یا سه ماهۀ آن است.
- شبکه‌های اجتماعی: 15% از شاخص ترس و طمع ارزهای دیجیتال در شبکه‌های اجتماعی رقم می‌خورد. معمولاً هر قدر هشتگ‌های مربوط به یک ارز دیجیتال و واکنش‌های گوناگون به آنها بیشتر و سریع‌تر باشد، نشان‌دهندۀ رفتار حریصانه در بازار است.
- نظرسنجی: ۱۵% از شاخص ترس و طمع مستقیماً از نظرسنجی‌های هفتگی از کاربران به دست می‌آید. این عدد بیانگر احساسات سرمایه‌گذاران ارزهای دیجیتال است.
- تسلط بر بازار: هر یک از ارزهای دیجیتال سهمی از ظرفیت کل بازار دارند. میزان این تسلط 10% از شاخص ترس و طمع را تشکیل میدهد. به طور مثال، کاهش میزان تسلط بیت‌کوین در بازار نشان‌دهندۀ طمع سرمایه‌گذاران برای خرید دیگر ارزهای دیجیتال است.
- ترندها: بررسی روند فراگیر شدن یا اصطلاحاً ترند یک رمز ارز 10% از شاخص طمع و ترس را تشکیل میدهد. گوگل‌ترندز معتبرترین ابزار برای سنجش میزان جست‌وجوهای مرتبط با یک ارز دیجیتال است.
نحوه محاسبه شاخص ترس و طمع
شاخص ترس و طمع دائماً در حال تغییر است و عدد آن بین ۰ تا ۱۰۰ نوسان می‌کند. بررسی حالات مختلف شاخص ترس و طمع به ما کمک می‌کند درکی درست از احساسات حاکم بر بازارهای مالی داشته باشیم. پنج حالت اصلی شاخص ترس و طمع عبارتند از:
- ترس شدید (Extreme Fear): بازه ۰ تا ۲۵ در شاخص ترس و طمع را «بازه ترس شدید» می‌نامند. قرار گرفتن شاخص در این بازه به معنی ترس شدید سرمایه‌گذاران و معامله‌گران از خرید ارزهای دیجیتال است. زمانی که بازار در ترس شدید قرار می‌گیرد معمولاً نهنگ‌ها هیچ خریدی انجام نمی‌دهند.
- ترس (Fear): بازه ۲۵ تا ۵۰ را «بازه ترس» می‌نامند. زمانی که بازار در شرایط ترس قرار می‌گیرد، معامله‌گران تمایل کمی به خرید رمز ارزها دارند.
- طبیعی (Neutral): شاخص 50 در نمودار ترس و طمع نشان از طبیعی بودن شرایط دارد. در این وضعیت، میزان طمع و ترس سرمایه‌گذاران تقریباً برابر است.
- طمع (Greed): بازه ۵۰ تا ۷۵ را «بازه طمع» می‌نامند. در این شرایط، افراد بیشتری وارد بازار می‌شوند و خرید می‌کنند. معمولاً در این بازه قیمت ارزهای دیجیتال نیز شروع به بالا رفتن می‌کنند.
- طمع شدید (Extreme Greed): بازه ۷۵ تا ۱۰۰ در نمودار ترس و طمع را «بازه طمع شدید» می‌نامند. زمانی که شاخص ترس و طمع به این بازه وارد می‌شود، افرادی که دچار ترس از دست دادن یا اصطلاحاً فومو شده‌اند شروع به خرید می‌کنند. در حالی که افرادی که دچار شک و تردید یا اصطلاحاً فاد شده‌اند دست به فروش می‌زنند. گفتنی است که نهنگ‌ها نیز در این بازه معمولاً به فروش ارزهای دیجیتال خود می‌پردازند.
فومو و فاد در شاخص ترس و طمع
فومو (FOMO) یعنی ترس از دست دادن سود در حالی که دیگران در حال سود کردن هستند. این اصطلاح مخفف Fear of Missing Out است. به عنوان نمونه، وقتی خبر رشد قیمت یک ارز دیجیتال نظیر بیت‌کوین به فردی می‌رسد، ممکن است او حس کند از دیگرانی که در حال سود کردن هستند عقب مانده است. بنابراین فومو می‌تواند باعث شود که افراد ارز دیجیتالی را بخرند که رشد خود را کرده است و از ارزهایی که مستعد رشد هستند جا بماند. همین ترس است که موجب می‌شود افراد در قیمت‌های بسیار بالا خرید کنند یا در قیمت‌های بالا دارایی خود را نفروشند و آن را نگه دارند تا جایی که قیمت‌ها ریزش کند و آنها سودی را که می‌توانستند بکنند از دست بدهند. در واقع، هنگامی که انگیزه و دلیل شخص از انجام معامله، ترسِ از دست دادن سود بیشتر باشد، او دچار فومو شده است.
فاد (FUD) ابهام و شکی است که معمولاً از طریق رسانه‌ها در مورد یک بازار به وجود می‌آید و موجب کاهش قیمت‌ها در آن بازار می‌شود. فاد مخفف سه واژۀ ترس (Fear)، عدم‌قطعیت (Uncertainty) و ابهام (Doubt) است. در واقع هر گونه شک، عدم اطمینان و هیجانی که رسانه‌ها در بازار به وجود می‌آورند به عنوان فاد شناخته می‌شود. این سه مفهوم ممکن است بر اساس اخبار نادرست و گمراه‌کننده و بدون توجه به تحلیل‌های اصولی به صورت گسترده به وجود بیایند و موجب ریزش قیمت‌ها شوند. موارد متعددی در سال‌های اخیر پیش آمده که حرفی بی‌پایه و اساس به طور گسترده در شبکه‌های اجتماعی منتشر شده و سبب به وجود آمدن فاد شده است. به عنوان نمونه، ممکن است فردی مشهور در شبکه‌های اجتماعی در مورد حباب بودن قیمت بیت‌کوین صحبت کند و با انتشار این حرف، قیمت بیت‌کوین به سرعت افت پیدا کند.
شناخت فومو و فاد در بازار ارزهای دیجیتال بسیار مهم است. هر دوی آنها بر پایۀ ترس هستند و تأثیری بسیار زیاد بر قیمت‌ها می‌گذارند. ایجاد فومو می‌تواند سبب رشد قیمت‌ها و ایجاد فاد می‌توانند موجب کاهش شدید قیمت‌ها در بازار شود. فومو و فاد را می‌توان دو مفهوم بنیادین در شاخص ترس و طمع در بازار ارزهای دیجیتال دانست. توصیه می‌شود پیش از انجام معاملات در حوزۀ کریپتوکارنسی این دو حس را به خوبی بشناسیم و آنها را مدیریت کنیم.
کاربرد شاخص ترس و طمع
شاخص ترس و طمع می‌تواند به افراد در تعیین نقاط ورود و نقاط خروج میان‌مدت در حوزۀ ارزهای دیجیتال بسیار کمک کند. زمانی که بازار در بازه طمع شدید قرار می‌گیرد، خرید ارز دیجیتال با دیدی چند ماهه منطقی نیست. در واقع بهتر است زمانی که بازار در بازه ترس شدید قرار دارد و قیمت‌ها کاهش پیدا کرده است برای خرید اقدام نماییم. همان‌طور که معمولاً توصیه می‌شود: «هنگامی که همه در حال خرید هستند، بفروش و هنگامی که همه در حال فروش هستند، بخر.»
البته شاخص ترس و طمع معیاری بدون نقص نیست. این شاخص صرفاً هشداری از شرایط احساسی حاکم بر بازار است و نمی‌تواند دلیلی قطعی برای خرید یا فروش رمز ارز باشد. در واقع می‌توان گفت شاخص ترس و طمع در بازار ارزهای دیجیتال در کنار تحلیل‌های تکنیکال و فاندمنتال معنا پیدا می‌کند. گفتنی است که این شاخص یکی از مهم‌ترین داده‌های درون زنجیره‌ای است که تحلیلگران از آن استفاده می‌کنند.
تأثیر شاخص ترس و طمع بر بازار ارزهای دیجیتال
شاخص ترس و طمع یکی از مهم‌ترین شاخص‌هایی است که در تصمیم‌گیری نهنگ‌ها و مؤسسات مالی بزرگ تأثیر می‌گذارد. این شاخص بیانگر احساسات سرمایه‌گذاران حاضر در بازار است و می‌تواند تا حدی پیشبینی کند که سرمایه‌گذاری آنها به چه سمتی می‌رود. به طور معمول، کاهش شاخص ترس و طمع موجب نزولی شدن قیمت و افزایش این شاخص سبب صعودی شدن قیمت می‌شود. در واقع می‌توان گفت نمودار قیمت ارزهای دیجیتال با نمودار شاخص ترس و طمع همگرا است. باید یادآوری کرد که هدف اصلی شاخص ترس و طمع آگاهی از فضای احساسی بازار است تا از این طریق بتوانیم تصمیماتی منطقی در مورد سرمایه‌گذاری در حوزۀ کریپتوکارنسی بگیریم.
سوالات متداول شاخص ترس و طمع در بازار ارزهای دیجیتال
شاخص ترس و طمع در بازار ارزهای دیجیتال چیست؟
این شاخص، که عددی بین صفر تا صد است، احساسات حاکم بر بازار ارزهای دیجیتال را نشان میدهد. صفر به معنی ترس شدید و صد به معنای طمع شدید است. ترس شدید معمولاً به کاهش قیمت رمز ارزها می‌انجامد و طمع در مورد یک ارز دیجیتال موجب افزایش قیمت آن می‌شود.
چگونه شاخص ترس و طمع ارزهای دیجیتال را مشاهده کنیم؟
سایت آلترناتیو یکی از معتبرترین مراجع برای مشاهدۀ شاخص ترس و طمع در مورد ارزهای دیجیتال است. نمودار شاخص ترس و طمع را در بازه‌های زمانی گوناگون می‌توانید در این وب‌سایت مشاهده نمایید.
شاخص ترس و طمع چه کاربردی در بازار کریپتو دارد؟
این شاخص می‌تواند به هولدرها در تعیین نقاط ورود و خروج میان‌مدت کمک بسیار مهمی کند. به طور مثال، زمانی که شاخص ترس و طمع در بازه طمع شدید قرار می‌گیرد، خرید ارز دیجیتال با دیدی چند ماهه منطقی نخواهد بود.
عوامل تأثیرگذار در شاخص ترس و طمع کدام‌اند؟
عوامل اصلی مؤثر بر شاخص ترس و طمع در بازار ارزهای دیجیتال عبارتند از: قدرت بازار، نوسان قیمت، واکنش‌ها در شبکه‌های اجتماعی، نظرسنجی‌ها، میزان تسلط بر بازار و ترندها.
شاخص ترس و طمع چگونه محاسبه می‌شود؟
نحوه محاسبه شاخص ترس و طمع بر اساس اطلاعاتی است که از منابع مختلف به دست می‌آیند. این شاخص دائماً در حال تغییر است و عدد آن بین ۰ تا ۱۰۰ نوسان می‌کند. بررسی حالات مختلف شاخص ترس و طمع به ما کمک می‌کند درکی درست از احساسات حاکم بر بازارهای مالی داشته باشیم. پنج حالت اصلی شاخص ترس و طمع عبارتند از: ترس شدید، ترس، طبیعی، طمع و طمع شدید.
منظور از فومو و فاد در شاخص ترس و طمع چیست؟
«فومو» یعنی ترس از دست دادن سود در حالی که دیگران در حال سود کردن هستند. به عنوان مثال، وقتی خبر رشد قیمت یک ارز دیجیتال به فردی می‌رسد، ممکن است او حس کند از دیگرانی که در حال سود کردن هستند عقب مانده است. بنابراین فومو می‌تواند باعث شود که افراد ارز دیجیتالی را بخرند که رشد خود را کرده است. «فاد» به معنی احساس عدم‌قطعیت، ترس و ابهام است. این احساس ممکن است بر اساس اخبار نادرست و گمراه‌کننده و بدون توجه به تحلیل‌های اصولی به وجود بیاید و موجب ریزش قیمت‌ها شود. شناخت فومو و فاد در بازار ارزهای دیجیتال بسیار مهم است، زیرا هر دوی آنها بر پایۀ ترس هستند و تأثیر بسیار زیادی بر قیمت‌ها دارند.
نمودار شاخص ترس و طمع چه نسبتی با قیمت ارزهای دیجیتال دارد؟
هدف اصلی از بررسی شاخص ترس و طمع آگاهی از فضای احساسی بازار است تا از این طریق بتوانیم تصمیماتی منطقی در مورد سرمایه‌گذاری در حوزۀ کریپتوکارنسی بگیریم. اما به طور کلی، می‌توان گفت نمودار قیمت ارزهای دیجیتال با نمودار شاخص ترس و طمع همگرا است. بنابراین به طور معمول، کاهش شاخص ترس و طمع موجب نزولی شدن قیمت و افزایش این شاخص سبب صعودی شدن قیمت می‌شود.
نمودار شاخص ترس و طمع در سال 2023 چگونه است؟
از آنجایی که بازار ارزهای دیجیتال در سال 2022 دوره‌ای از ترس شدید را پشت سر گذاشت، پیشبینی می‌شود که در سال 2023 با دوره‌ای از طمع روبه‌رو شویم که در آن قیمت بیشتر ارزهای معتبر افزایش یابد.
آیا شاخص ترس و طمع در تحلیل تکنیکال نقش دارد؟
بله. این شاخص یکی از مهم‌ترین داده‌های درون زنجیره‌ای است که تحلیلگران از آن استفاده می‌کنند.
اهمیت شاخص ترس و طمع چیست؟
این شاخص بیانگر احساسات سرمایه‌گذاران حاضر در بازار است و می‌تواند تا حدی پیشبینی کند که سرمایه‌گذاری آنها به چه سمتی می‌رود. معمولاً کاهش شاخص ترس و طمع موجب نزولی شدن قیمت و افزایش این شاخص سبب صعودی شدن قیمت می‌شود.
ضریب تأثیرگذاری اجزای مختلف شاخص ترس و طمع چقدر است؟
قدرت بازار (25%)، نوسان قیمت (25%)، شبکه‌های اجتماعی (15%)، نظرسنجی (۱۵%)، تسلط بر بازار (10%) و ترند (10%) از شاخص ترس و طمع در بازار ارزهای دیجیتال را تشکیل می‌دهند.
چگونه از شاخص ترس و طمع در معاملات مالی استفاده کنیم؟
بررسی حالات مختلف شاخص ترس و طمع برای آگاهی از شرایط احساسی حاکم بر بازار کاملاً ضروری است. با وجود این، نمی‌تواند دلیلی قطعی برای خرید یا فروش باشد. در واقع می‌توان گفت شاخص ترس و طمع در بازار ارزهای دیجیتال در کنار تحلیل‌های تکنیکال و فاندمنتال معنا پیدا می‌کند.
آیا شاخص ترس و طمع در تحلیل تکنیکال نقش دارد؟
بله. این شاخص یکی از مهم‌ترین داده‌های درون زنجیره‌ای است که تحلیلگران از آن استفاده می‌کنند.
