در باور سنتی هر ارزی نیاز به پشتوانه دارد اما همان‌طور که طلا پشتوانه‌ای ندارد، هیچ دارایی خاصی پشتوانه ارز دیجیتال بیت کوین نیست. اکثر ارزهای دیجیتال به دلیل ماهیت غیرمتمرکزی که دارند تحت کنترل نهاد خاصی نیستند بنابراین امکان تعیین پشتوانه و نظارت بر آنها وجود ندارد. کاربران، پشتوانه بیت کوین هستند و بزرگ‌ترین عامل ارزشمندی بیتکوین، محبوبیت آن است. در ادامه مقاله به بررسی مفهوم پشتوانه ارز دیجیتال، پشتوانه بیت کوین و دلایل ارزشمندی ذاتی آن می‌پردازیم.
منظور از پشتوانه ارز دیجیتال چیست؟
قبل از بررسی پشتوانه ارز دیجیتال بیت کوین برای درک بهتر مفهوم پشتوانه با مثالی از ارزهای فیات شروع می‌کنیم. ارزهای فیاتی که پشتوانه دارند، ارزش آنها همیشه برابر مقدار مشخصی از پشتوانه آن‌هاست؛ مثلاً اگر ارزی پشتوانه طلا داشته باشد، ممکن است تضمین‌شده باشد که 100 واحد ا از این ارز را می‌توان با یک اونس طلا مبادله کرد. معمولاً ارزها، پشتوانه طلا، نقره یا یک ارز دیگر دارند. پشتوانه داشتن ارزها باعث می‌شود دولت‌ها نتوانند مقادیر زیادی از آنها را چاپ کنند به‌این‌ترتیب جلوی تورم و کاهش ارزش پول گرفته می‌شود.
اما درباره ارزهای دیجیتال باید بگوییم آنها تکنولوژی‌های غیرمتمرکزی هستند که بر مبنای فناوری بلاک‌چین کار می‌کنند به‌همین‌دلیل تحت نظارت و کنترل هیچ نهاد مرکزی نیستند. به‌این‌ترتیب اکثر ارزهای دیجیتال پشتوانه‌ای ندارند.
قیمت ارزهای دیجیتال تحت تأثیر هواداران آن‌هاست و با تغییر میزان عرضه‌وتقاضا در بازار تغییر می‌کند؛ مثلاً ممکن است انتشار یک خبر مثبت باعث افزایش ناگهانی قیمت رمزارزی مثل اتریوم شود و خبر منفی موجب کاهش قیمت آن گردد. به‌این‌ترتیب هیچ‌گاه نمی‌توان گفت ارزش اتریوم همواره برابر ارزش یک دارایی به‌عنوان پشتوانه آن است بلکه کاملاً وابسته به نظر سرمایه‌گذاران برای خرید یا فروش است.
بااین‌حال برخی ارزهای دیجیتالی که کاملاً غیرمتمرکز نیستند، پشتوانه‌ای به‌صورت یک ارز فیات، طلا، نقره یا نفت دارند؛ مثلاً ارز دیجیتال تتر(USDT)، USD کوین (USDC)، دای (Dai) و بایننس USD (BUSD) تحت پشتوانه دلار آمریکا هستند.
ارزهای دیجیتالی نظیر تترگلد(XAUT) و گلدکوین (GLC) تحت پشتوانه طلا و نیز ارز دیجیتال پترو (PTR) تحت پشتوانه نفت است که توسط دولت ونزوئلا مدیریت می‌شود.
پشتوانه بیت کوین چیست؟
اغلب مردم می‌گویند اگر پشتوانه ارز دیجیتال بیت کوین چیزی مثل طلا یا نقره نیست بنابراین بیتکوین نمی‌تواند پول باشد. این طرز فکر قدیمی و مربوط به زمان پول‌های کاغذی است. قبل از پول کاغذی، مردم از فلزات گران‌بها مثل طلا استفاده می‌کردند که ویژگی‌های کمیابی، دوام، تقسیم‌پذیری، قابلیت حمل، تعویض‌پذیری و مقبولیت گسترده را داشتند.
علت استفاده مردم از پول کاغذی قابلیت حمل بهتر و تقسیم‌پذیری بیشتر آن نسبت به طلا بود؛ اما کاغذ چیز کمیابی نبود و لازم بود توسط چیزی مثل طلا پشتیبانی شود. بااین‌حال این روزها اکثر پول‌ها پشتوانه‌ای جز اعتبارشان ندارند و این اعتماد مردم است که ارزش آنها را تعیین می‌کند. درحال‌حاضر ارزش یک فیات را میزان عرضه‌وتقاضا و قدرت دولت مرکزی تعیین می‌کند.
بنابراین درحالی‌که ارزهای فیات به‌طور رسمی توسط هیچ‌چیزی پشتیبانی نمی‌شوند، ما تمایل داریم که ارزهای فیات خود را با اطمینان از اینکه درازای کالاها و خدمات در جاهای دیگر پذیرفته می‌شوند، خریداری کنیم. اساساً، اعتماد ما به ارزهای فیات باعث ایجاد قدرت خرید و درنتیجه ارزش برای ارزهای فیات می‌شود. بااین‌حال ارزش ارزهای فیات تضمین‌شده نیست و ممکن است تغییر کند.
بررسی پشتوانه بیتکوین
پس پشتوانه ارز دیجیتال بیت کوین چیست؟ هیچ‌چیز! بیتکوین مثل طلا پشتوانه‌ای ندارد. فقط پولی که فاقد ویژگی‌های ذاتی پول است نیاز به پشتوانه دارد و این ایده که همه پول‌ها نیاز به پشتوانه دارند یک طرز فکر قدیمی است.
با نگاهی به آمارها می‌بینیم قیمت بیتکوین حتی در پایین‌ترین حالت چند ده هزار دلار است و ارزش بازار آن حدود نیمی از ارزش کل بازار کریپتو است. این آمار نشان می‌دهد افراد زیادی آن را ارزشمند می‌دانند.
ازآنجایی‌که بیتکوین، ویژگی‌های ذاتی پول را دارد که برتر از همه انواع پولی است که تابه‌حال وجود داشته‌اند نیازی به پشتوانه ندارد. این مسئله مهم است چون وقتی مردم فکر می‌کنند پول باید پشتوانه داشته باشد، فرضشان این است که این پول توسط یک دولت حمایت شود. این روزها بافاصله گرفتن از پول فیات، لازم است افراد طرز فکر وجود پشتوانه و حمایت دولتی از پول‌ها را از ذهنشان پاک کنند.
برخی می‌پرسند آیا چیزی مثل انرژی می‌تواند پشتوانه بیت کوین باشد؟ آیا الگوریتم اثبات کار پشتوانه ارز دیجیتال بیت کوین است؟
بیتکوین توسط این موارد و موارد دیگری مثل برق، نرم‌افزار، پاداش‌ها، الگوریتم‌ها، سخت‌افزارها، تامین‌کنندگان، مشتریان، قراردادها، حقوق مالکیت، املاک و مستغلات، جوامع و غیره به کار خود ادامه می‌دهد؛ اما این‌ها پشتوانه بیت کوین نیستند.
وقتی می‌گوییم چیزی پشتوانه پول است به این معنی است که آن پول قابل بازخرید است. کسی نمی‌گوید طلا توسط زیرساخت‌های معدن، توافق‌نامه‌های بین‌المللی، حقوق مالکیت و غیره پشتیبانی می‌شود. بلکه عرضه آن توسط این چیزها فعال می‌گردد و آنها برای عرضه طلا لازمند.
دلیل ارزش بیت کوین چیست؟
دلیل ارزش بیت کوین همان دلیل ارزشمندی پول‌های کاغذی است و آن پذیرش بیتکوین توسط مردم است. بیتکوین برای خریدوفروش کالا استفاده می‌شود. بااین‌حال دلایل ارزشمندیِ آن با دلار آمریکا که توسط دولت کنترل می‌شود متفاوت است.
دلیل ارزش بیت کوین به کدهای آن برمی‌گردد. کدهای بیتکوین به آن ویژگی‌های ارز فیات یعنی کمیابی، تقسیم‌پذیری، قابلیت حمل، تعویض‌پذیری و قابلیت تشخیص را می‌دهد. بعلاوه بیتکوین غیرمتمرکز و بدون واسطه است و همین باعث ایجاد شفافیت می‌شود. هرکسی که به اینترنت دسترسی دارد می‌تواند به بیتکوین دست یابد و از آن استفاده کند. جعل و توقیف آن غیرممکن است.
مهم‌تر اینکه می‌توان آن را مثل طلا یک ذخیره ارزش دانست که برخلاف سایر ذخیره ارزش‌ها می‌تواند در عرض چند دقیقه در جهان جابجا شود.
در ادامه مهم‌ترین ویژگی‌هایی که علت ارزش بیت کوین هستند را بیان کرده‌ایم:
1- کمیاب بودن بیتکوین
بیتکوین برخلاف ارزهای سنتی در عرضه خود محدودیت دارد. سقف عرضه بیتکوین 21 میلیون است. همین محدودیت باعث شده بیتکوین با مسئله تورم مواجه نباشد. اگر بیت‌کوین‌هایی که به هر دلیلی از دست می‌روند را هم حساب کنیم می‌بینیم عرضه بیتکوین رو به کاهش می‌رود.
2- قابلیت تقسیم؛ پشتوانه ارز دیجیتال بیت کوین
تقسیم‌پذیری علت ارزش بیت کوین است. یک بیتکوین را می‌توان به 100،000،000 ساتوشی تقسیم کرد. این سطح از تقسیم‌پذیری در کد اصلی بیتکوین تعریف شده است. در صورت نیاز می‌توان آن را تا 16 رقم اعشار نیز اضافه کرد و این یعنی تقسیم‌پذیری تا بی‌نهایت.
3- قابلیت حمل
بیتکوین قابلیت انتقال از طریق کانال‌های ارتباط مثل اینترنت، ماهواره یا حتی امواج رادیویی را دارد که باعث شده قابل‌حمل‌ترین ارز در جهان باشد.
4- قابلیت تعویض‌پذیری
هر بیتکوین بدون توجه به مالکیت آن و تاریخچه آن، ارزشی برابر با همتای خود دارد. همان‌طور که یک اونس طلای خالص همیشه با اونس دیگر طلای خالص برابر است. مهم نیست که چه اتفاقی می‌افتد، یک بیتکوین نماد ارزش قابل تعویض با بیتکوین دیگر باقی می‌ماند.
5- ماندگاری
بیتکوین یا ساتوشی را می‌توان به‌دفعات بیشمار بدون کاهش ارزش استفاده کرد.
6- قابل‌تشخیص بودن؛ پشتوانه ارز دیجیتال بیت کوین
تعداد زیادی از کسب‌وکارها و کاربران از بیتکوین استفاده می‌کنند. اگرچه هنوز با پذیرش سراسری فاصله زیادی دارد، اما مردم بیتکوین را از سایر ارزها تشخیص می‌دهند و مایلند از آن استفاده کنند.
7- عدم تمرکز
علت ارزش بیت کوین این است که هیچ نهادی بر بیتکوین نظارت ندارد. برخلاف پول سنتی هیچ‌کس نمی‌تواند شبکه بیتکوین یا تراکنش‌های آن را کنترل کند، تغییر دهد یا متوقف کند. امکان مصادره دارایی در آن وجود ندارد.
8- دسترسی
برای پذیرش یا داشتن بیتکوین نیازی به حساب‌بانکی نیست. تنها به توانایی کار با کامپیوتر و اینترنت نیاز دارید. این قابلیت باعث راحت شدن به‌کارگیری بیتکوین در جهان شده است.
9- جعل ناپذیری
هر تراکنش بیتکوین در دفترکل ثبت شده و توسط نودهای شبکه بررسی می‌شود. این فرآیند جلوی دوبار خرج کردن یک بیتکوین را می‌گیرد. درنتیجه تمام تراکنش‌های بیتکوین غیرقابل جعل و غیرقابل‌برگشت هستند.
10- قابلیت برنامه‌ریزی؛ پشتوانه ارز دیجیتال بیت کوین
برخلاف پول سنتی، بیتکوین قابلیت برنامه‌ریزی دارد به این معنی که در آینده بره روز رسانی شده و ویژگی‌های جدیدی مثل قراردادهای هوشمند و تراکنش‌های چندامضایی به آن اضافه می‌شود.
11- پایداری و ذخیره ارزش بودن
تنها ویژگی پول که بیتکوین فاقد آن است ثبات قیمت است. بیتکوین به دلیل نوساناتی که دارد شبیه کالایی مثل طلا استفاده می‌شود. بااین‌حال با بیشتر شدن پذیرش بیتکوین این شرایط تغییر کرده و قیمت آن نوسان کمتری خواهد داشت.
با همه این ویژگی‌ها، در نهایت مهم‌ترین علت ارزش بیت کوین این است که مردم تمایل دارند از آن برای پرداخت هزینه کالا، خدمات و ذخیره ارزش استفاده کنند. هرقدر شبکه کاربران و سرمایه‌گذاران بیتکوین بیشتر شود، این سیستم امن‌تر و پیشرفته‌تر شده و ارزش بیتکوین بالاتر می‌رود.
در یک نگاه
پشتوانه بیت کوین که با عنوان طلای دیجیتال شناخته می‌شود، مقبولیت و میزان استفاده آن توسط کاربران است. درواقع ارزش بیتکوین و بسیاری از رمزارزها براساس میزان عرضه‌وتقاضای آنها تعیین می‌شود. بیتکوین کد، نرم‌افزار، سخت‌افزار، الگوریتم، انرژی و سایر ویژگی‌هایی دارد که باعث ثبات عملکرد آن شده اما هیچ‌یک از این موارد پشتوانه بیتکوین نیستند. دلیل ارزش بیت کوین در این سال‌ها ویژگی‌های ذاتی آن نظیری محدودیت تعداد، قابلیت تقسیم، ماندگاری، عدم تمرکز، جعل ناپذیری و موارد دیگر بوده است. در ادامه برای اطلاعات بیشتر در رابطه با بیت کوین با کاربرد بیت کوین و انواع کیف پول بیت کوین آشنا شوید.
