کیف پول ارز دیجیتال چیست و ولت کریپتورکارنسی چه کاربردی دارد؟ 

رمز ارزها در کیف پول‌های مخصوصی نگهداری می‌شوند که اصطلاحاً به آنها ولت گفته می‌شود. کیف پول ارز دیجیتال یا کریپتو ولت ابزاری ضروری برای سرمایه‌گذاران در حوزه کریپتوکارنسی است. کیف پول‌های ارز دیجیتال به طور کلی به دو دستۀ سرد (سخت‌افزاری) و گرم (نرم‌افزاری) تقسیم می‌شوند. ولت‌های گرم در میان تریدرها محبوب‌تر هستند، اما ولت‌های سرد در میان هولدرها رواج بیشتری دارند. قصد داریم در این مقاله به معرفی انواع کیف پول‌های ارز دیجیتال و کاربرد آنها بپردازیم. امیدواریم پرداختن به این موضوع به شما در انتخاب کیف پول مناسب کمک کند.

کیف پول ارز دیجیتال

داشتن کیف پول ارز دیجیتال یا اصطلاحاً ولت (Wallet) برای انتقال و نگهداری ارزهای دیجیتال ضروری است. کیف پول‌های ارز دیجیتال در واقع نرم‌افزارهایی هستند که کلیدهای خصوصی و عمومی را در خودشان ذخیره می‌کنند و با اتصال به بلاکچین‌های گوناگون، امکان دریافت یا ارسال رمز ارز را برای شما فراهم می‌آورند. اگر ولت ارز دیجیتال را شبیه به حساب بانکی در نظر بگیرید، کلید عمومی همان شماره حساب و کلید خصوصی همان رمز عبور یا پسورد شما محسوب می‌شود.

کلید عمومی و کلید خصوصی

کلید عمومی (Pubic Key) چیزی شبیه به شماره کارت بانکی شما است. می‌توانید بدون نگرانی آن را در اختیار دیگران بگذارید تا برای شما ارز دیجیتال واریز کنند. کلید خصوصی (Private Key) شبیه به پسورد شما است. تنها کسی می‌تواند از دارایی‌های موجود در یک پابلیک‌کی استفاده کند که پرایوت‌کی آن را در اختیار داشته باشد. اهمیت انتخاب کیف پول ارز دیجیتال نیز همین جا مشخص می‌شود. اگر ولت شما در ذخیره‌سازی کلیدهای خصوصی از امنیت کافی برخوردار نباشد، دارایی شما در معرض خطر قرار خواهد گرفت.

اهمیت ولت ارز دیجیتال

کیف پول ارز دیجیتال ابزاری برای ورود به دنیای کریپتوکارنسی است. برای مشارکت در بسیاری از بازی‌های مبتنی بر بلاکچین و مشارکت در پروژه‌های متاورس شما باید ولت خود را به حساب کاربری‌تان متصل نمایید. خرید و فروش ان‌اف‌تی و معاملۀ رمز ارزها نیز تنها با ولتی امن و معتبر امکان‌پذیر می‌شود. به طور کلی کار با بلاکچین بدون استفاده از ولت به سختی ممکن می‌شود. در شناسه‌ای بلند مثل «E953D9CBD7FB…3B7E551BC» جابه‌جایی تنها یک کاراکتر می‌تواند به از دست دادن سرمایۀ فرد منجر شود. بنابراین داشتن کیف پول ارز دیجیتالی که کار با آن آسان باشد و امنیت کاربر را تضمین کند امری بسیار مهم محسوب می‌شود.

کاربرد کیف پول ارز دیجیتال

در ولت شما فقط سابقۀ تراکنش‌های شما بر بستر بلاکچین ذخیره می‌شود. وقتی کسی برای شما رمز ارز می‌فرستد، در واقع مالکیت آنها را به ولت شما منتقل می‌کند. هنگام انتقال، اگر کلید عمومی و کلید خصوصی مطابقت داشته باشند، موجودی کیف پول ارز دیجیتال شما افزایش پیدا می‌کند و از موجودی طرف مقابل کاسته می‌شود. در واقع هیچ پولی به صورت مستقیم جابه‌جا نمی‌شود، بلکه موجودی ولت شما تغییر می‌کند و به سابقه تراکنش‌های شما اضافه می‌شود. می‌توان گفت مهم‌ترین کاربرد کیف پول ارز دیجیتال مدیریت کلیدهای عمومی و خصوصی است که برای تعامل بر بستر بلاکچین ضروری محسوب می‌شود.

هزینه استفاده از ولت‌های ارز دیجیتال

بسیاری از کیف پول‌های معتبر ارز دیجیتال امکانات خود را به صورت رایگان در اختیار کاربران قرار می‌دهند. برخی از آنها نیز برای خدمات خاص خود هزینه‌هایی را در نظر گرفته‌اند. به طور کلی، کارمزد تراکنش‌های ارزهای دیجیتال در مقایسه با تراکنش‌های بانکی بسیار ناچیز است. همچنین در برخی معاملات امکان تعیین کارمزد از سوی کاربر نیز وجود دارد که روی سرعت تراکنش‌ها تأثیر می‌گذارد. «متامسک» نمونه‌ای از کیف پول‌های رایگان و امن است. «لجر» نیز نمونه‌ای از ولت‌های غیررایگان محسوب می‌شود که امنیت بسیار بالایی دارد.

انواع کیف پول ارز دیجیتال

کیف پول‌های ارز دیجیتال را می‌توان بر اساس ویژگی‌های گوناگونی تقسیم کرد. مهم‌ترین دسته‌بندی ولت‌ها گرم یا سرد بودن آنها است. دسته‌بندی‌های دیگر نیز عبارتند از حضانتی و غیر حضانتی، تک‌امضایی و چندامضایی و تک‌ارزی و چندارزی. ولت‌ها را می‌توان بر اساس اعتبار، پشتیبانی و کاربرپسندبودن آنها نیز تقسیم‌بندی کرد. انتخاب کیف پول مناسب باید بر اساس نیازهای شما انجام شود. بنابراین توجه به ویژگی‌های هر یک از انواع کیف پول‌های ارز دیجیتال بسیار مهم و اساسی است.

کیف پول‌های گرم

کیف پول گرم (Hot Wallet) بیشتر مواقع به اینترنت متصل است. بیشتر ولت‌هایی که در قالب نرم‌افزار یا اپلیکیشن روی لپ‌تاپ و موبایل ما نصب می‌شوند در این دسته قرار می‌گیرند. صرافی‌های ارز دیجیتال نیز نمونه‌ای دیگر از ولت‌های گرم محسوب می‌شوند، زیرا سرور آنها همواره به اینترنت متصل است. کیف پول‌های گرم برای کاربرانی که به طور مداوم با سرمایه خود کار می‌کنند بسیار مناسب است. بنابراین تریدرها عمدتاً از ولت‌های گرم استفاده می‌کنند. اما اگر قصد دارید بخشی از سرمایه خود را پس‌انداز کنید و در حسابتان نگه دارید، بهتر است از کیف پول‌های سرد برای این منظور استفاده نمایید.

انواع کیف پول‌های گرم

کیف پول‌های گرم ارز دیجیتال را می‌توان به سه نوع مختلف تقسیم کرد. هر یک از این ولت‌ها ویژگی‌های منحصر به خود را دارند و برای کاربران خود امکانات متفاوتی را فراهم می‌آورند. برای انتخاب ولت مناسب ارزیابی امکانات و محدودیت‌های هر یک از آنها به صورت جداگانه بسیار مفید خواهد بود.

کیف پول‌های تحت وب

مهم‌ترین مزیت این نوع کیف پول‌های ارز دیجیتال دسترسی آسان به آنها است. برای استفاده از این ولت‌ها شما نیازی به دانلود و نصب هیچ برنامه‌ای ندارید. صرفاً با استفاده از مرورگر وب در موبایل یا لپ‌تاپ می‌توانید به حساب خود دسترسی داشته باشید. در واقع شما می‌توانید از هر مکانی و از طریق هر دستگاهی به حساب خود متصل شوید. ولت‌های مخصوص صرافی‌های نیز در همین دسته می‌گنجند. «بایننس»، «کوکوین» و «گواردا ولت» از معتبرترین کیف پول‌های ارز دیجیتال تحت وب محسوب می‌شوند.

کیف پول‌های دسکتاپ

این نوع ولت‌های ارز دیجیتال در قالب نرم‌افزاری هستند که روی کامپیوترهای دسکتاپ یا لپ‌تاپ‌ها نصب می‌شوند. مدیریت کلیدهای خصوصی در این کیف پول‌ها به صورت کامل در اختیار کاربر قرار می‌گیرد. فایل wallet.dat در حافظۀ کامپیوتر شما حاوی کلیدهای خصوصی شما است. این ولت‌ها امنیتی بالایی دارند اما در صورت هک شدن یا آلوده شدن به ویروس ممکن است دردسرساز شوند. از آنجایی که تریدرها معمولاً صفحه‌نمایش بزرگ را ترجیح می‌دهند، استفاده از کیف پول‌های دسکتاپ بسیار رایج است. «اتمیک والت» و «اکسودوس والت» نمونه‌هایی از ولت‌های شناخته‌شده برای دسکتاپ هستند.

افزونه‌هایی را که روی مرورگرهای وب نظیر گوگل کروم و موزیلا فایرفاکس نصب می‌شوند نیز می‌توان در همین دسته‌بندی جای داد. «متامسک» یکی از محبوب‌ترین ولت‌های نرم‌افزاری گرم است که روی مرورگر شما نصب می‌شود. دسترسی به این کیف پول‌ها بسیار ساده است و امکان تعامل آسان‌تری را با وب‌سایت‌های گوناگون فراهم می‌آورند.

کیف پول‌های موبایل

این نوع ولت‌ها در واقع اپلیکیشن‌هایی هستند که روی گوشی تلفن همراه نصب می‌شوند. دسترسی بسیار آسان و سریع به این ولت‌ها کاربرد آنها را بسیار گسترده کرده است. این کیف پول‌ها را به آسانی می‌توان جابه‌جا کرد و همواره در دسترس هستند. اسکن فوری کیوآرکُدها نیز از امکانات دیگر آنها هستند. کیف پول‌های موبایل را می‌توان روی سیستم‌عامل‌های گوناگونی نظیر اندروید و آی‌اواس و روی دستگاه‌های مختلفی مثل گوشی‌های هوشمند و تبلت‌ها نصب کرد. «تراست وات» یکی از معتبرترین کیف پول‌های ارز دیجیتال برای موبایل است.

کیف پول‌های سرد

کیف پول سرد (Cold Wallet) همیشه به اینترنت متصل نیست. این ولت‌ها به همین دلیل از آسیب‌هایی نظیر هک شدن بیشتر به دور هستند و در نتیجه امنیت بالاتری دارند. کیف پول‌های سخت‌افزاری مهم‌ترین نمونه‌های ولت‌های سرد محسوب می‌شوند که کلیدهای خصوصی را در حافظه‌ای ایزوله نگهداری می‌کنند تا از نفوذ بدافزارها مصون باشند. همواره به سرمایه‌گذارانی که قصد هولد بلندمدت دارند توصیه می‌شود از کیف پول‌های ارز دیجیتال سرد استفاده کنند. حتی تریدرها نیز بهتر است بخشی از سرمایۀ خود را جداگانه در یک ولت سرد نگهداری کنند و در صورت نیاز آنها را به کیف پول گرم خود منتقل نمایند.

انواع کیف پول‌های سرد

کیف پول‌های سرد ارز دیجیتال را می‌توان به سه نوع مختلف تقسیم کرد. هر یک از این ولت‌ها ویژگی‌های منحصر به خود را دارند و برای کاربران خود امکانات متفاوتی را فراهم می‌آورند. برای انتخاب ولت مناسب ارزیابی امکانات و محدودیت‌های هر یک از آنها به صورت جداگانه بسیار راهگشا خواهد بود.

کیف پول‌های سخت‌افزاری

ولت‌های سخت‌افزاری شبیه به فلش مموری‌های یواس‌بی هستند. برخی از آنها همانند فلش به کامپیوتر متصل می‌شوند و برخی دیگر دارای صفحه‌نمایش مستقل هستند. این گجت‌های الکترونیکی در واقع حافظه‌ای برای ذخیرۀ کلیدهای عمومی و خصوصی هستند که به جز هنگام انجام تراکنش‌ها، به اینترنت متصل نمی‌شوند. کیف پول‌های سخت‌افزاری امنیت بسیار بیشتری از کیف پول‌های نرم‌افزاری دارند. با این حال، نمی‌توان آنها را مصون از هک و سرقت دانست. «لجر» و «ترزور» شناخته‌شده‌ترین کیف پول‌های سخت‌افزاری ارز دیجیتال هستند.

کیف پول‌های کاغذی ارز دیجیتال

کیف پول کاغذی (Paper wallet) یکی از ساده‌ترین و امن‌ترین انواع ولت ارز دیجیتال است. می‌توان کلیدهای خصوصی را روی کاغذ یادداشت کرد و در مکانی امن نگه داشت. البته معمولاً این کلیدهای خصوصی با استفاده از نرم‌افزار و به همراه کیوآرکد پرینت می‌شوند. برای دریافت رمز ارز نیز کافی است کلید عمومی خود را به دیگران بدهید. پیپر ولت از هک و حملات سایبری کاملاً مصون است، اما محدودیت‌های فراوانی دارد. ترید کردن با این روش بسیار زمان‌بر و دشوار می‌شود، اما هولدرها گاهی از کیف پول کاغذی برای حفظ امنیت سرمایه خود استفاده می‌کنند.

کیف پول‌های حضانتی

کیف پول حضانتی (Custodial) کلید خصوصی را در خود ذخیره می‌کند و مدیریت آن را بر عهده می‌گیرد. کاربران هنگام استفاده از این ولت‌ها تنها یک نام کاربری و رمز عبور در اختیار دارند. بنابراین با کلیدهای خصوصی و عبارات بازیابی سروکار نخواهند داشت. دسترسی به حساب کاربری نیز حتی در صورت فراموش کردن پسورد با ثبت شماره تلفن همراه یا ایمیل به سادگی فراهم خواهد بود. مبادله رمز ارز در صرافی‌های متمرکز (دارای کیف پول حضانتی) نیز بسیار آسان‌تر و سریع‌تر از صرافی‌های غیرمتمرکز (متصل به کیف پول غیرحضانتی) است. به این نوع ولت، کیف پول امانی نیز گفته می‌شود.

کیف پول‌های غیرحضانتی

در کیف پول غیرحضانتی (Non-Custodial) مسئولیت محافظت از کلیدهای خصوصی بر عهدۀ کاربر است. مهم‌ترین ویژگی کیف پول‌های غیرحضانتی این است که مرجع دیگری نمی‌تواند به هر دلیلی سرمایۀ شما را مسدود کند. این موضوع به ویژه برای کاربران ایرانی حائز اهمیت است، زیرا به دلایل گوناگونی مثل تحریم ممکن است دارایی کاربر مسدود شود. همچنین به دلیل ذخیره شدن عبارات بازیابی در حافظۀ دستگاه خود کاربر، خطر لو رفتن آنها وجود ندارد. استفاده از کیف پول‌های غیر حضانتی خطر هک شدن صرافی‌ها یا کلاهبرداری توسعه‌دهندگان ولت‌ها را نیز از بین می‌برد. با وجود این، فراموش کردن یا گم کردن کلیدهای خصوصی موجب از دست رفتن دارایی افراد خواهد شد و امکان بازیابی و ریکاوری در این روش وجود ندارد. بنابراین هنگام انتخاب کیف پول ارز دیجیتال باید به این موضوع توجهی ویژه داشت.

کیف پول‌های چند امضایی

کیف پول چند امضایی (Multisignature Wallet)‌ نوعی ولت ارز دیجیتال است که تکمیل یک تراکنش در آن به تأیید بیش از یک نفر نیازمند است. حساب‌های چند امضایی در بانک‌ها نزدیک‌ترین مفهوم به این نوع کیف پول هستند. ولت‌های چند امضایی بهترین گزینه برای شرکت‌ها و خانواده‌ها هستند. بسیاری از انواع کیف پول‌های ارز دیجیتال امکان استفاده از قابلیت چند امضایی را برای کاربران خود فراهم آورده‌اند.

کیف پول‌های چند ارزی

برخی کیف پول‌ها تنها از یک نوع رمز ارز پشتیبانی می‌کنند، اما برخی دیگر به شما امکان ذخیره و انتقال رمز ارزهای گوناگون را می‌دهند. در حال حاضر بیشتر کیف پول‌های معتبر از چندین ارز دیجیتال پشتیبانی می‌کنند. علاوه بر این، برخی ولت‌ها امکان تبدیل ارزهای دیجیتال را درون خود فراهم کرده‌اند. با استفاده از این خدمات، افراد می‌توانند بدون وارد شدن به صرافی‌ها، به طور مثال اتریوم خود را به بیت‌کوین تبدیل کنند.

انتخاب کیف پول ارز دیجیتال

هر یک از انواع کیف پول ارزهای دیجیتال ویژگی منحصربه‌فرد خود را دارد. کاربران باید بهترین گزینه را بر اساس نیازهای خود انتخاب کنند. به عنوان نمونه، کیف پول‌های سرد (سخت‌افزاری) امنیت بیشتری نسبت به نوع گرم (نرم‌افزاری) دارند، اما قیمت آنها نیز به همین میزان بالاتر است. ولت‌های حضانتی راحتی و سرعتی بیشتری را در مبادلات ارزهای دیجیتال ایجاد می‌کنند، اما امنیت کمتری نسبت به نوع غیرحضانتی دارند. به طور کلی، آگاهی به موارد زیر می‌تواند راهنمای مناسبی برای انتخاب ولت مناسب باشد:

1. صرافی‌های متمرکزی نظیر بایننس در دسته‌بندی کیف پول‌های ارز دیجیتال حضانتی قرار می‌گیرند. آنها مسئولیت همه چیز را بر عهده می‌گیرند تا افراد بتوانند به راحتی رمز ارزهای خود را مبادله کنند. راحت بودن ترید در این صرافی‌ها به دلیل استفاده از ولت‌های حضانتی است. صرافی‌های غیرمتمرکز نظیر وِیوزدکس از کیف پول‌های غیرحضانتی استفاده می‌کنند.
2. بازگرداندن حساب کاربری در صورت فراموش کردن پسورد در مورد ولت‌های حضانتی امکان‌پذیر است. اما این امکان برای ولت‌های غیرحضانتی وجود ندارد. همچنین کاربرپسند بودن ولت از نکات مهم در انتخاب کیف پول ارز دیجیتال مناسب است.
3. کیف پول‌های ارز دیجیتال در تعامل با بلاکچین کار می‌کنند. بنابراین دسترسی به اینترنت از طریق شبکه‌های امن بسیار اهمیت دارد. گفتنی است که آدرس عمومی خود را می‌توانید در اختیار دیگران قرار دهید، اما آدرس خصوصی شما باید نزد خودتان محفوظ بماند. دسترسی دیگران به کلیدهای خصوصی شما مساوی دسترسی آنها به کل دارایی‌های دیجیتال شما است.

امنیت کیف پول ارز دیجیتال

امنیت ولت مهم‌ترین شاخص سنجش آن است. بیشتر کیف پول‌های معتبر امنیت دارایی کاربران خود را تأمین می‌کنند. به طور کلی، کیف پول‌هایی که به اینترنت متصل نیستند امنیت بیشتری دارند و برای ذخیرۀ مبالغ زیاد رمز ارز مناسب‌تر هستند. همچنین سطح امنیت کیف پول‌های حضانتی پایین‌تر از نوع غیرحضانتی است. بنابراین همواره توصیه می‌شود که پس از ترید کردن، رمز ارزهای خود را به کیف پول شخصی خود واریز کنید. توصیه‌های عمومی در مورد نصب نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌ها از منابع رسمی، کلیک نکردن روی لینک‌های ناامن و باز نکردن فایل‌های مشکوک از دیگر مواردی است که در مورد تمام ولت‌ها باید به آنها توجه داشت. رعایت توصیه‌های امنیتی زیر به شما کمک خواهد کرد امنیت سرمایه خود را در بازار کریپتوکارنسی حفظ نمایید:

1. نرم‌افزارها و اپلیکیشن‌های خود را به‌روز نگه دارید. به‌روزرسانی‌های ولت‌ها عمدتاً برای رفع مشکلات امنیتی آنها انجام می‌شوند. اگر قصد استفاده از کیف پول ارز دیجیتال از نوع دسکتاپ یا موبایل را دارید حتماً جدیدترین نسخۀ آن را دانلود و نصب نمایید.
2. از کیف پول ارز دیجیتال خود بک‌آپ بگیرید. نوشتن عبارت بازیابی ولت روی کاغذ و نگه داشتن آن در جایی مطمئن کمک بسیار زیادی به حفظ امنیت دارایی‌های دیجیتال شما می‌کند. اگر برای ولت خود پسوردی جداگانه ایجاد کرده‌اید، از آن نیز نسخۀ پشتیبان تهیه نمایید. همچنین اگر از کیف پول‌های نرم‌افزاری استفاده می‌کنید، از فایل wallet.dat به طور مستمر کپی بگیرید و جایی امن آن را ذخیره نمایید.
3. از مرورگری امن استفاده کنید. بدافزارهای متعددی برای نفوذ به کیف پول اشخاص از طریق مرورگرها توسعه داده شده‌اند. اگر چند مرورگر مختلف را روی لپ‌تاپ یا در موبایل خود نصب کرده‌اید، تنها از یکی از آنها برای اتصال به ولت خود استفاده کنید. در حال حاضر، کروم و فایرفاکس امن‌ترین مرورگرها برای دسترسی به کیف پول‌های ارز دیجیتال هستند.
4. کلیدهای خصوصی مهم‌ترین موضوع در امنیت کیف پول‌های ارز دیجیتال هستند. هنگام انتخاب ولت به نحوه مدیریت این کلیدها توجه کنید. گم شدن یا از دست دادن کلیدهای خصوصی موجب از دست رفتن سرمایه دیجیتال افراد می‌شود، بنابراین باید به شیوۀ مدیریت آنها در نرم‌افزارهای گوناگون توجهی ویژه داشت.