پیاده‌سازی اپلیکیشن‌ها و شبکه‌های مبتنی بر بلاکچین نیازمند استفاده از زبان‌های برنامه‌نویسی مختص این حوزه است. «سالیدیتی» یکی از محبوب‌ترین و پُرکاربردترین زبان‌های برنامه‌نویسی بلاکچین است. این زبان برنامه‌نویسی ابتدا برای نوشتن قراردادهای هوشمند در شبکه اتریوم طراحی شد. اما دامنۀ استفاده از آن به دیگر شبکه‌های بلاکچین نظیر موناکس هم گسترش پیدا کرد. در حال حاضر، زبان برنامه‌نویسی بلاکچین سالیدیتی بازار کار بسیار خوبی دارد. همچنین برنامه‌نویسانی که به آن مسلط هستند درآمد بسیار بالایی دارند.
زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی (Solidity)
سالیدیتی (Solidity) یک زبان برنامه‌نویسی سطح بالا برای ایجاد قراردادهای هوشمند است. قرارداد هوشمند (Smart Contract) یک پروتکل رایانه‌ای است که بر روی بلاکچین‌های مختلف پیاده می‌شود. در این نوع قراردادها، در صورت تحقق شرایطی خاص، دستوراتی که برنامه‌نویس آنها را طراحی کرده است به اجرا گذاشته می‌شود. سالیدیتی به دلیل امنیت و شفافیتی که در شبکه اتریوم به وجود آورده است، در حال حاضر بهترین زبان برنامه‌نویسی بلاکچین محسوب می‌شود.
یادگیری سالیدیتی نسبتاً آسان است و شباهت زیادی به زبان‌های برنامه‌نویسی سی‌پلاس‌پلاس (++C)، جاوا اسکریپت (JavaScript) و پایتون (Python) دارد. گفتنی است که استفاده از سالیدیتی در بلاکچین‌های دیگر نیز امکان‌پذیر است. یکی از موفق‌ترین نمونه‌های آن نیز بلاکچین موناکس است که از این زبان برنامه‌نویسی برای توسعۀ خود بهره برده است.
تاریخچه سالیدیتی
زبان برنامه‌نویسی بلاکچین سالیدیتی در سال 2014 برای توسعۀ پروژۀ اتریوم طراحی شد. گوین وود (Gavin Wood)، الکساندر برگساسی (Alex Beregszasz)، کریستین ریتویسنر (Christian Reitwiessner) و یوئیچی هیرای (Yuichi Hirai) توسعه‌دهندگان اصلی آن بودند.
سالیدیتی یک زبان برنامه‌نویسی سطح بالا و شیءگرا مختص بلاکچین است که در طراحی آن از پایتون، جاوا اسکریپت و سی‌پلاس‌پلاس الهام گرفته شده است. کدنویسی آن نیز بسیار شبیه این زبان‌های برنامه‌نویسی است، با این حال عملکردها، متغیرها و کلاس‌های اختصاصی خود را دارد. گفتنی است که از سالیدیتی علاوه بر نوشتن قراردادهای هوشمند برای ساخت برنامه‌های غیرمتمرکز نیز استفاده می‌شود.
کاربرد سالیدیتی
از زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی برای ایجاد قراردادهای هوشمند در بلاکچین و طراحی برنامه‌های گوناگون درون شبکه استفاده می‌شود. قرارداد هوشمند نوآوری بسیار مهمی در انجام تراکنش‌های معتبر بدون دخالت اشخاص ثالث است. این نوع قراردادها بر بستر شبکه‌های بلاکچین پیاده‌سازی می‌شوند. سالیدیتی با ارائۀ کتابخانه‌ها و کلاس‌های متنوع به برنامه‌نویسان امکان توسعۀ قراردادهای هوشمند را می‌دهد. می‌توان گفت که کاربرد اصلی زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی در صنعت ارزهای دیجیتال است.
از دیگر کاربردهای سالیدیتی می‌توان به امکان ایجاد انواع حراجی‌ها، مزایده‌ها و رأی‌گیری‌های درون شبکه اشاره کرد. همچنین علاوه بر ایجاد قراردادهای هوشمند، می‌توان از این زبان برنامه‌نویسی برای توسعه و بهبود پلتفرم‌ها و اپلیکیشن‌ها نیز استفاده کرد. به طور کلی، Solidity از طریق اتصال بلاک‌ها به یکدیگر، شبکه‌ای زنجیروار را به وجود می‌آورد که امکان هک شدن یا دستکاری‌های خرابکارانه در آن وجود نخواهد داشت.
ایجاد قرارداد هوشمند با سالیدیتی
قراردادهای هوشمند در زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی با مجموعه‌ای از کدها تعریف می‌شوند. تمامی تراکنش‌های درون بلاکچین با داده‌هایی مشخص می‌شوند که در یک آدرس مشخص در شبکه تعریف شده‌اند. این آدرس مشخص از طریق اعمال تابع هش روی آدرس بلاک قبلی به وجود می‌آید و در قالب یک کلید رمزنگاری‌شده به هر بلاک اختصاص می‌یابد.
به همین دلیل، بین بلاک‌های مجاور ارتباطی ایجاد می‌شود که امکان ایجاد هر گونه تغییر در بلاک‌ها جز از همین طریق امکان‌پذیر نخواهد بود. در نتیجه، قرارداد هوشمند (Smart Contract) از دو بخش مجزای دیتا و کد تشکیل می‌شود و تنها از طریق همین زبان برنامه‌نویسی به طور خودکار و بدون دخالت شخص ثالث ایجاد می‌گردد. سالیدیتی از طریق ایجاد قرارداد هوشمند در بلاکچین، شفافیت و امنیت تراکنش‌ها را تأمین می‌کند.
ویژگی‌های زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی
مهم‌ترین ویژگی سالیدیتی امکان ایجاد زنجیره‌ای درهم‌تنیده از بلوک‌ها درون بلاکچین است. این ویژگی مهم، ساختار کل شبکه را شکل می‌دهد و امنیت آن را تضمین می‌کند. این زبان برنامه‌نویسی از قابلیت‌های بسیار متعددی برخوردار است که امکانات گسترده‌ای را در اختیار توسعه‌دهندگان و برنامه‌نویسان قرار می‌دهد. ویژگی‌های متمایزکنندۀ سالیدیتی از زبان‌های برنامه‌نویسی مشابه آن عبارتند از:
مدل داده‌ای ایستا
علی‌رغم شباهت‌های زیادی که سالیدیتی با زبان‌های تخصصی دیگر نظیر جاوا اسکریپت دارد، مدل داده‌ای در آن ایستا (داینامیک) است. وجود داده‌های داینامیک درون حافظه از ویژگی‌های مهم زبان برنامه‌نویسی Solidity به شمار می‌آید.
ساختار قرارداد و داده
در محیط سالیدیتی همه‌چیز بر مبنای ساختار داده (Data structure) و قرارداد (Contract) است. بنابراین همواره می‌توان قراردادها را به طور مجزا شکل داد و آنها را کنترل کرد. تغییر رفتار تابع (Function Modifier) امکانی دیگر در زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی است که اصلاح و بازنویسی قراردادهای وارث را برای برنامه‌نویسان ممکن می‌کند.
سازگاری با پردازشگر مجازی اتریوم
قراردادهای هوشمندی که با زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی نوشته می‌شوند قابلیت اجرا در ماشین مجازی اتریوم (Ethereum Virtual Machine) را دارند. در واقع توسعه‌دهندگان می‌توانند با استفاده از این زبان کدنویسی، دستورات مورد نظر خود را به این ماشین مجازی انتقال دهند.
کتابخانه (Library)
بیشتر قابلیت‌های سالیدیتی از طریق کتابخانه‌های آن فراهم می‌شود که منابعی غنی برای برنامه‌نویسان هستند. در واقع با استفاده از کتابخانه‌های متنوع سالیدیتی می‌توان قراردادهای مدنظر را به آسانی کدنویسی کرد. همچنین امکان سفارشی‌سازی تمامی قراردادهای آماده و از پیش طراحی شده از این طریق وجود دارد.
امکان ایمپورت فایل‌ها
قابلیت ایمپورت (Import) در زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی امکان توسعۀ سریع و گسترش نامحدود را در بلاکچین فراهم آورده است. با کمک این ویژگی، برنامه‌نویسان می‌توانند کدهای مربوط به فایل‌های گوناگون را مستقیماً و به سرعت وارد محیط سالیدیتی کنند و از آنها استفاده نمایند.
محیط‌های نرم‌افزاری سالیدیتی
محیط یکپارچه توسعه نرم‌افزار (Integrated Development Environment) یا به اختصار IDE محیطی گرافیکی است که تمام یا بخشی از ابزارهای لازم برای توسعه یک نرم‌افزار را در خود دارد. معمولاً در این محیط‌های نرم‌افزاری دسترسی به ابزارها برای استفادۀ آنها در پروژه‌هایی مشخص تسهیل شده‌اند.
مهم‌ترین محیط‌های نرم‌افزاری برای استفاده از زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی عبارتند از: اِتر اتم (Ether atom)، ویژوال استودیو (Visual Studio) و ریمیکس (Remix). انتخاب از میان این موارد به سلیقۀ برنامه‌نویسان و سطح پروژه‌ای که قصد انجام دادن آن را دارند بستگی دارد.
یادگیری زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی
دوره‌های آموزشی زبان سالیدیتی در پلتفرم‌های گوناگونی در دسترس هستند. آموزش کامل سالیدیتی در یوتیوب و از طریق کتاب آموزشی سالیدیتی نیز برای علاقه‌مندان فراهم است. پلتفرم‌های آموزشی ایرانی نظیر فرادرس نیز دوره‌هایی را برای این منظور طراحی کرده‌اند.
با این حال، سایت‌هایی اختصاصی برای یادگیری زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی طراحی شده‌اند که امکان آموزش Solidity را به صورت تخصصی برای علاقه‌مندان فراهم آورده‌اند. افرادی که با فضای کدنویسی و مبانی برنامه‌نویسی آشنایی دارند می‌توانند با گذراندن این دوره‌ها پروژه‌های شخصی خود را نیز آغاز نمایند. گفتنی است که برای آشنایی با برنامه‌نویسی به صورت عمومی، می‌توان از دوره‌های رایگان کدآکادمی و بلاک‌گیکس بهره برد. معتبرترین و بهترین سایت‌های آموزش سالیدیتی عبارتند از:
کریپتو زامبی؛ آموزش رایگان سالیدیتی
سایت کریپتو زامبی (Crypto Zombies) یکی از معتبرترین مراجع آموزش زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی است. این سایت از طریق طراحی یک بازی زامبی از صفر تا صد سالیدیتی را به شما آموزش می‌دهد. این وب‌سایت آموزشی با شیوه‌ای خلاقانه و بسیار کاربردی شما را در مسیر یادگیری همراهی می‌کند. پروژۀ کوچکی که شما آن را تکمیل می‌کنید به صورتی طراحی شده است که حاوی نکات آموزنده و تجربیات ارزشمندی باشد که در انجام پروژه‌های بزرگ‌تر در آینده به کمک شما بیاید.
اشتباهاتی که ممکن است در فرایند انجام پروژه انجام دهید به همراه راه‌حل‌های کاربردی آنها در همان لحظه برای شما ظاهر می‌شوند تا همان‌جا اصلاح شوند. با این حال، اگر در پایان پروژه احساس کردید که به اندازه کافی تسلط پیدا نکرده‌اید، می‌توانید در دوره‌های تخصصی سالیدیتی در دیگر سایت‌ها ثبت‌نام کنید.
بیت‌دگری، مدرک معتبر سالیدیتی
سایت بیت‌دگری (BitDegree) برگزارکنندۀ دوره‌های معتبر سالیدیتی است. این دوره‌ها غیررایگان هستند، اما هزینه آنها خیلی بالا نیست. در حال حاضر دوره‌های مبتدی و پیشرفته این سایت بین 80 تا 100 دلار هزینه دارند. مهم‌ترین ویژگی دوره‌های آموزشی بیت‌دگری، مدرک معتبر بین‌المللی آن است.
مدارک این وب‌سایت به طور مستقیم روی شبکه اتریوم ثبت می‌شوند. برای برنامه‌نویسانی که به دنبال کار در شرکت‌های بین‌المللی هستند، گرفتن این مدرک می‌تواند رزومه آنها را کامل کند.
بی‌ناین‌لب، سایتی برای متخصصان بلاکچین
وب‌سایت B9lab یکی دیگر از برگزارکنندگان دوره‌های تخصصی برای توسعه‌دهندگان بلاکچین است. زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی یکی از مهم‌ترین دوره‌های آموزشی این سایت است.
مدرک این سایت در بلاکچین اتریوم ثبت نمی‌شود اما اعتبار زیادی دارد. هزینه دوره‌های این سایت کمی بیشتر از مجموعه‌های مشابه است. دوره‌های جامع سالیدیتی در این پلتفرم هزینه‌ای معادل ۱۴۵۰ تا ۱۷۵۰ دارد. این مجموعه همچنین خدمات گسترده‌ای در زمینه مشاوره تخصصی در حوزه برنامه‌نویسی برای بلاکچین دارد.
درآمد سالیدیتی
کسب درآمد از طریق زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی گزینه بسیار مهمی برای برنامه‌نویسان علاقه‌مند به بلاکچین محسوب می‌شود. به طور کلی، کسب‌وکارهای مبتنی بر بلاکچین روزبه‌روز در حال گسترش هستند و درآمد بسیار خوبی برای فعالان این حوزه فراهم می‌کنند. تسلط به سالیدیتی باید با شناخت بلاکچین و به‌روز بودن اطلاعات در این حوزه همراه باشد. یادگیری سالیدیتی و درک نحوۀ کار آن در آینده به یادگیری دیگر زبان‌های برنامه‌نویسی که در ساخت قراردادهای هوشمند کاربرد دارند نیز کمک فراوانی خواهد کرد.
بازار کار سالیدیتی
سالیدیتی بهترین زبان برنامه‌نویسی بلاکچین محسوب می‌شود. تجربۀ اتریوم نشان داد که Solidity قابلیت‌های بسیار زیادی دارد و می‌تواند سطح بالایی از امنیت را برای بلاکچین تأمین کند.
افرادی که با زبان‌های برنامه‌نویسی دیگری نظیر پایتون، جاوا اسکریپت و یا سی‌پلاس‌پلاس کار کرده باشند، مشکلی در درک این زبان نخواهند داشت و به راحتی می‌توانند با آن کار کنند. بازار کار سالیدیتی بسیار گسترده است و از سراسر دنیا برای پروژه‌های گوناگون نیازمند متخصصان سالیدیتی هستند.
آینده زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی
قراردادهای هوشمند اتریوم با استفاده از زبان برنامه‌نویسی Solidity نوشته شده‌اند. از آنجایی که اتریوم بعد از بیت‌کوین مهم‌ترین شبکه بلاکچین و ارز دیجیتال محسوب می‌شود، سالیدیتی امتحان خود را به خوبی پس داده است. یادگیری آسان، داشتن ویژگی‌های ممتاز و محبوبیت روبه‌رشد این زبان برنامه‌نویسی خبر از آینده درخشان سالیدیتی می‌دهد. همچنین سرمایه‌گذاری‌های گسترده‌ای که کسب‌وکارهای گوناگون در حوزه بلاکچین کرده‌اند نشان می‌دهد که هنوز جا برای متخصصان بیشتری در این حوزه وجود دارد. یادگیری سالیدیتی گامی محکم برای ورود به دنیای برنامه‌نویسی بلاکچین محسوب می‌شود.
سولات متداول زبان برنامه‌نویسی بلاکچین سالیدیتی
سالیدیتی چیست؟
«سالیدیتی» یک زبان برنامه‌نویسی سطح بالا و شیءگرا مختص بلاکچین است که در طراحی آن از پایتون، جاوا اسکریپت و سی‌پلاس‌پلاس الهام گرفته شده است. کدنویسی آن نیز بسیار شبیه این زبان‌های برنامه‌نویسی است، با این حال عملکردها، متغیرها و کلاس‌های اختصاصی خود را دارد.
آیا سالیدیتی فقط در شبکه اتریوم کاربرد دارد؟
خیر. این زبان برنامه‌نویسی ابتدا برای نوشتن قراردادهای هوشمند در شبکه اتریوم طراحی شد. اما دامنۀ استفاده از آن به دیگر شبکه‌های بلاکچین نظیر موناکس هم گسترش پیدا کرد.
کار با سالیدیتی سخت است؟
افرادی که با زبان‌های برنامه‌نویسی دیگری نظیر جاوا اسکریپت، سی‌پلاس‌پلاس و یا پایتون کار کرده باشند، مشکلی در درک این زبان نخواهند داشت و به راحتی می‌توانند با آن کار کنند. گفتنی است که آگاهی از اینکه سالیدیتی بازار کار و درآمد بسیار خوبی دارد احتمالاً تحمل مسیر یادگیری آن را از سطح مبتدی بسیار آسان می‌کند.
پیش‌نیاز یادگیری سالیدیتی چیست؟
یادگیری سالیدیتی نیاز به هیچ پیش‌نیازی ندارد. اما تسلط به سالیدیتی با شناخت بلاکچین و به‌روز بودن اطلاعات در این حوزه امکان‌پذیر خواهد بود. گفتنی است که یادگیری سالیدیتی و درک نحوۀ کار آن به یادگیری دیگر زبان‌های برنامه‌نویسی که در ساخت قراردادهای هوشمند کاربرد دارند نیز کمک فراوانی خواهد کرد.
یادگیری زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی چقدر طول می‌کشد؟
یادگیری سالیدیتی نسبتاً آسان است و شباهت زیادی به زبان‌های برنامه‌نویسی سی‌پلاس‌پلاس، جاوا اسکریپت و پایتون دارد. دوره‌های آموزشی سالیدیتی از مبتدی تا پیشرفته در آموزشگاه‌ها حدوداً شش ماهه هستند.
بازار کار سالیدیتی چطور است؟
سالیدیتی بهترین زبان برنامه‌نویسی بلاکچین محسوب می‌شود. تجربۀ اتریوم نشان داد که سالیدیتی قابلیت‌های بسیار زیادی دارد و می‌تواند سطح بالایی از امنیت را برای بلاکچین تأمین کند. بازار کار سالیدیتی بسیار گسترده است و از سراسر دنیا برای پروژه‌های گوناگون نیازمند متخصصان سالیدیتی هستند. گفتنی است که استفاده از سالیدیتی در بلاکچین‌های دیگر نیز امکان‌پذیر است.
درآمد سالیدیتی چطور است؟
کسب درآمد از طریق زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی گزینه‌ای بسیار جدی برای برنامه‌نویسان علاقه‌مند به بلاکچین است. کسب‌وکارهای مبتنی بر بلاکچین روزبه‌روز در حال گسترش هستند و درآمد بسیار خوبی برای فعالان این حوزه فراهم می‌کنند. همچنین آشنایی با سالیدیتی به یادگیری دیگر زبان‌های برنامه‌نویسی که در ساخت قراردادهای هوشمند به کار می‌روند نیز کمک فراوانی خواهد کرد.
بهترین محیط نرم‌افزاری سالیدیتی کدام است؟
معتبرترین محیط‌های نرم‌افزاری برای استفاده از زبان برنامه‌نویسی سالیدیتی عبارتند از اتر اتم (Ether atom)، ویژوال استودیو (Visual Studio) و ریمیکس (Remix).
