اگرچه صرافیهای متمرکز (CEX) در حال حاضر بر فعالیتهای معاملاتی ارزهای دیجیتال غالب هستند، اما محبوبیت صرافی های غیرمتمرکز (DEX) روزبهروز در حال افزایش است. صرافی غیرمتمرکز با تکیه بر قراردادهای هوشمند خودکار، انجام معاملات همتابههمتا و بدون واسطه را تسهیل میکنند.
صرافی متمرکز هم بهعنوان یک شخص ثالث بین خریدار و فروشنده وارد عمل میشود. بیشتر تراکنشهای ارزهای دیجیتال در صرافیهای متمرکز انجام میگیرد، چون قابلیت اطمینان بیشتری دارند.
در اینجا این پرسش ممکن است برای شما به وجود آید که کدام صرافی بهتر است؟ اجازه دهید ابتدا به معرفی این صرافیهای ارز دیجیتال و آشنایی با نحوه کار آنها بپردازیم و مزایا و معایب هر یک را بررسی کنیم، سپس آنها را با هم مقایسه خواهیم کرد.
صرافی غیرمتمرکز چیست؟
صرافی های غیرمتمرکز (Decentralized Exchange)، برنامههای غیرمتمرکز مستقل (DApps) و پلتفرمهای آنلاینی هستند که به خریداران یا فروشندگان ارزهای دیجیتال اجازه میدهند بدون هیچ واسطهای معاملات کریپتو خود را انجام دهند.
صرافیهای غیرمتمرکز بهجهت رفع نیاز به هر مرجع و سازمانی برای نظارت و تأیید معاملات انجامشده، به وجود آمدند. این صرافیها از طریق قراردادهای هوشمند و بازارسازان خودکار، معاملات را اداره میکنند و این موضوع باعث میشود که «همتابههمتا» باشند.
صرافی های غیرمتمرکز چگونه کار میکند؟
DEXها اجازه مبادلات بین فیات و کریپتو را نمیدهند. در عوض، بهطور انحصاری توکنهای ارزهای دیجیتال را با دیگر توکنها معامله میکنند.
صرافی های غیرمتمرکز تنها مجموعهای از قراردادهای هوشمند هستند که قیمت ارزهای دیجیتال مختلف را به صورت الگوریتمی تعیین کرده و از «استخرهای نقدینگی» استفاده میکنند تا انجام معاملات سادهتر شود. تراکنشهای DEX به طور مستقیم بر روی بلاک چین قرار میگیرند.
این صرافیها اغلب بر اساس کد منبع باز (Open Source) ساخته میشوند، به این معنی که علاقهمندان میتوانند نحوه عملکرد آنها را ببینند. همچنین توسعهدهندگان میتوانند کدهای برنامهنویسیشده را برای ایجاد پروژههای رقیب جدید بررسی کنند.
صرافی متمرکز چیست؟
یک صرافی متمرکز، سایت یا اپلیکیشنی است که در آن افراد میتوانند ارزهای دیجیتال و توکنهای فهرستشده در آن صرافی را بخرند، بفروشند یا معامله کنند.
این صرافیها، ارزهای دیجیتال کاربران را در کیف پولهای متصل به اینترنت که توسط صرافی کنترل میشوند، نگهداری میکنند. صرافی کلیدهای خصوصی شما را در اختیار دارد. اما میتوانید بعد از انجام معامله و یا خرید رمز ارز، آنها را به کیف پول ارز دیجیتال شخصی خود منتقل کنید.
استفاده از صرافیهای متمرکز برای تازهواردها بسیار آسان است و آنها اغلب میتوانند معاملات سریع را ارائه دهند، چون وابسته به زیرساخت بلاک چین نیستند.
صرافیهای متمرکز چگونه کار می کنند؟
فرض کنید میخواهید مقداری بیت کوین بخرید. میتوانید به صرافی مراجعه کنید، با ارائه برخی از مشخصات بانکی و اطلاعات شناسایی ثبت نام و مقداری پول نقد واریز کنید. صرافی قیمت را بر اساس «دفتر سفارش» به شما اعلام میکند و شما میتوانید معامله خود را انجام دهید.
صرافی بیت کوینهای خریداریشده را در حساب شما نشان میدهد و میتوانید با توکنهای دیگر در صرافی، آنها را معامله کنید. در صرافی متمرکز، هر معاملهای که انجام میدهید، مانند مبادله بیتکوین با اتریوم، در یک بلاک چین انجام نمیشود، بلکه در پایگاه داده صرافی انجام خواهد شد.
مزایا و معایب صرافی غیرمتمرکز چیست؟
صرافی های غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال به کاربران این امکان را میدهد تا بدون نیاز به شخص ثالث تراکنشهای همتابههمتا را انجام دهند. با این حال، در صرافیهای غیرمتمرکز نمیتوان ارزهای فیات را با ارزهای دیجیتال معامله کرد.
مزایای صرافی های غیرمتمرکز
ناشناس بودن: برخلاف صرافیهای متمرکز ارزهای دیجیتال که مشتریان را ملزم میکند تا هنگام افتتاح حساب، اطلاعاتی از جمله احراز هویت یا جزئیات مربوط به مشتری را تکمیل کنند، صرافیهای غیرمتمرکز ناشناس هستند و حریم خصوصی کاملی را ارائه میدهند.
بدون خطر هک شدن: صرافیهای غیرمتمرکز گزینه خوبی برای سرمایهگذارانی است که نگران ریسک هک شدن صرافی هستند. کاربران صرافیهای غیرمتمرکز نیازی به انتقال داراییهای خود به شخص ثالث ندارند و این خطر هک شدن را کاهش میدهد.
جلوگیری از دستکاری بازار: از آنجایی که تعامل در صرافیهای غیرمتمرکز به صورت همتابههمتا است، شرکت کنندگان کریپتو از دستکاری بازار محافظت میشوند.
معایب صرافی های غیرمتمرکز
نبود پرداختهای فیات: شاید بزرگترین نقطه ضعف صرافی غیرمتمرکز این باشد که آنها اجازه مبادله ارزهای فیات را با ارزهای دیجیتال نمیدهند. کاربرانی که ارزهای رمزنگاریشده را در اختیار ندارند یا میخواهند فرصتی برای نقد کردن ارزهای دیجیتال خود داشته باشند، تراکنش با استفاده از صرافیهای غیرمتمرکز را ناخوشایند میدانند.
پیچیدگی: صرافیهای متمرکز پلتفرمهای خود را برای انجام تراکنشها با ویژگیهایی کاربرپسند ارائه میدهند. اما صرافیهای غیرمتمرکز فرآیند پیچیدهتری دارند. بهعنوان مثال، اگر کاربر رمزعبور خود را فراموش کند، روشهای پیچیدهای برای بازیابی آن وجود دارد که ممکن است برای مبتدیان دشوار باشد.
نقدینگی: صرافیهای غیرمتمرکز اغلب در زمینه نقدینگی با مشکل مواجه میشوند، چون برخلاف صرافیهای متمرکز، نقدینگی آنها بهشدت به تعداد کاربرانی که روی پلتفرم معامله میکنند، وابسته است. آنها همچنین اغلب به هیچ صندوقی دسترسی ندارند که بتوانند برای تسهیل مبادلات از آن استفاده کنند. اما خوشبختانه، فضای مالی غیرمتمرکز (DeFi) راه حلی برای این موضوع از طریق استخرهای نقدینگی ارائه کرده که صرافیهای غیرمتمرکز میتوانند از آنها بهره ببرند.
صرافی متمرکز چه مزایا و معایبی دارد؟
همانطور که از نام آن پیداست، صرافیهای متمرکز ارزهای دیجیتال بهعنوان یک شخص ثالث بین خریدار و فروشنده عمل میکنند. بیشتر تراکنشهای ارزهای دیجیتال، در صرافیهای متمرکز انجام میشوند، چون قابلیت اطمینان بیشتری دارند. در ادامه مزایا و معایب این صرافی ها را بررسی میکنیم.
مزایای صرافی های متمرکز
کاربرپسند: برخلاف استفاده از کیف پولهای ارز دیجیتال و انجام تراکنشهای همتابههمتا که میتواند پیچیده و دست و پا گیر باشد، صرافیهای متمرکز ارزهای دیجیتال رابط کاربری دوستانه و پلتفرمهایی ساده برای استفاده دارند که انجام تراکنشها را در هر مکان و زمانی راحت میکند.
قابل اعتماد: هنگام صحبت در مورد ارزهای دیجیتال، قابلیت اطمینان یک نگرانی مهم برای سرمایهگذاران و معاملهگران است. اینجاست که صرافیهای متمرکز با ایجاد یک لایه امنیتی اضافی و قابلیت اطمینان در تراکنشها و معاملات، یک مزیت را به وجود میآورند. آنها این کار را با تسهیل معامله از طریق پلتفرمهای توسعهیافته و متمرکز انجام میدهند، درست مانند بسیاری از بازارهای بورس در سراسر جهان.
معایب صرافی های متمرکز
ریسک هک شدن: از آنجایی که صرافیهای متمرکز توسط شرکتهایی اداره میشوند که مسئولیت داراییهای مشتریان خود را بر عهده دارند، به شدت در معرض خطر هک شدن یا خطر امنیت سایبری هستند.
کارمزد تراکنش: صرافیهای متمرکز درصدی از تراکنش را بهعنوان کارمزد برای خدماتی که ارائه میدهند، دریافت میکنند. حتی اگر مالیات هنگام انجام معاملات در ارزهای دیجیتال اعمال نشود، هزینههای دریافتشده توسط صرافیهای متمرکز هزینههای مالی مهمی را تشکیل میدهند.
صرافی غیرمتمرکز و متمرکز چه تفاوتی دارند؟
تا به اینجای مقاله با صرافیهای متمرکز و غیرمتمرکز آشنا شدیم. مزایا و معایب هر یک را هم توضیح دادیم. برای مقایسه بهتر، تفاوتهای این دو صرافی را در قالب یک جدول بررسی خواهیم کرد.
با مقایسه این دو صرافی، میتوانید به پاسخ پرسشی که در ابتدای مقاله عنوان شد برسید.
صرافی متمرکز | صرافی غیرمتمرکز | تفاوتها |
برای جلوگیری از هکرها باید تدابیر امنیتی بسیار سختی داشته باشید. | هیچ شانسی برای هک یا هر گونه خطر امنیتی دیگر وجود ندارد. | امنیت |
بسیار محبوب | هنوز چندان محبوب نیستند. | محبوبیت |
امکانات زیادی برای ارائه دارد. | صرافی های غیرمتمرکز امکانات زیادی برای ارائه ندارند. | ویژگیها و امکانات |
نقدینگی بالا | نقدینگی پایین | نقدینگی |
سفارشات در کمتر از یک ثانیه اجرا میشوند. | اجرای سفارشات بیشتر طول میکشد. | سرعت |
صرافی های متمرکز تنظیم شده و از انطباق پیروی می کنند. آنها نیاز به مجوز از مقامات دارند. | تنظیم DEX ها به این راحتی نیست و نیازی به مجوز از نهادهای نظارتی ندارند. | قوانین |
کنترل در دست پلت فرم است. | کاربران کنترل این تبادل را در دست دارند | کنترل |
بیشتر صرافیهای متمرکز برای انجام تراکنشها کارمزد دریافت میکنند. | در مورد صرافیهای غیرمتمرکز کارمزد بسیار پایین است و یا کارمزدی دریافت نمیشود. | کارمزد |
بهترین صرافی های متمرکز و غیرمتمرکز کدامند؟
در حال حاضر، صرافیهای متمرکز و غیرمتمرکز زیادی فعالیت میکنند که ما در اینجا معروفترین آنها را لیست کردهایم.
از بین صرافی های غیرمتمرکز میتوان به صرافیهای زیر اشاره کرد.
- یونیسواپ (Uniswap)
- سوشیسواپ (Sushiswap)
- پنکیکسواپ (PancakeSwap)
- توکنلون (Tokenlon)
- ونوس (Venus)
- کایبرسواپ (KyberSwap)
- واناینچ (1inch Exchange)
- اوپنسی (OpenSea)
- صرافی dYdX
- سروم (Serum)
- پنگولین (Pangolin)
- کوئیک سواپ (Quickswap)
- ریدیوم (Raydium)
- اسپوکیسواپ (Spookyswap)
- تریدرجو (Traderjoe)
- کرو فایننس (Curve finance)
بهترین صرافی های متمرکز هم در زیر لیست کردهایم.
- بایننس (Binance)
- کوینبیس (Coinbase)
- صرافی FTX
- کراکن (Kraken)
- کوکوین (Kucoin)
- هیوبی گلوبال (Huobi Global)
- گیت (GTE.IO)
- بیتفینکس (Bitfinex)
- بیتاستمپ (Bitstamp)
- بیتفلایر (bitFlyer)
- بایبیت (Bybit)
- جمینی (Gemini)
در یک نگاه
صرافی های غیرمتمرکز به کاربران اجازه میدهند ارزهای دیجیتال را بدون نظارت شخص ثالث خرید و فروش کنند. اگرچه تمرکززدایی کامل هنوز واقعیت ندارد، اما صرافی غیرمتمرکز سطوح مختلفی از امنیت، حریم خصوصی و کارایی را به سرمایهگذاران ارائه میدهد.
در حالی که یک صرافی متمرکز کاربرپسندتر و از نظر تئوری ایمنتر است، یک صرافی غیرمتمرکز فناوری جدیدی است که به احتمال زیاد در آینده به یک استاندارد تبدیل خواهد شد. گرچه این صرافیها هنوز مشکلات و معایبی دارند که با کمک DeFi در طول زمان ممکن است رفع شوند.