امور مالی غیرمتمرکز یا دیفای (DeFi) یک سیستم مالی جهانی است که در بلاک چینهای عمومی مانند اتریوم در دسترس قرار دارد.
DeFi مخفف Decentralized Finance و به عبارت سادهتر به معنای تامین مالی خودگردان است. برخلاف امور مالی سنتی که در آن یک شرکت یا بانک، مسئولیت سرمایه شما را بر عهده دارد، در دیفای هیچکس جز شما به آن دسترسی نخواهد داشت.
امور مالی غیرمتمرکز، کاربردها و ویژگیهای منحصربهفردی دارد که در ادامه آنها را بررسی میکنیم و با نحوه کار آن و همچنین بهترین ارزهای دیفای آشنا میشویم.
دیفای (DeFi) چیست و چطور عمل میکند؟
امور مالی غیرمتمرکز یک فناوری مالی در حال ظهور است که بر اساس دفتر کل توزیعشده ایمن، عمل میکند. این سیستم کنترل بانکها و موسسات را بر پول، محصولات و خدمات مالی، حذف کرده است.
بهعنوان مثال، با استفاده از دیفای، هزینههایی که بانکها یا شرکتهای مالی برای استفاده از خدمات خود دریافت میکنند، حذف میشود. همچنین شما به جای اینکه پول خود را در بانک نگه دارید، آن را در یک کیف پول دیجیتال امن ذخیره میکنید. به این ترتیب، تنها با اتصال به اینترنت و بدون نیاز به تایید بانک، میتوانید سرمایه خود را مدیریت کنید.
همانطور که گفتیم، امور مالی غیرمتمرکز، مانند ارزهای دیجیتال از فناوری بلاک چین استفاده میکند. بلاک چین یک پایگاه داده یا دفتر کل توزیعشده و ایمن است. برنامههای غیرمتمرکز (dApps) برای مدیریت تراکنشها و اجرای بلاک چین استفاده میشود.
در بلاک چین، تراکنشها در بلاکها ثبت و سپس توسط سایر کاربران تایید میشوند. اگر این تاییدکنندهها در مورد یک تراکنش توافق کنند، بلاک جدید ایجاد و رمزگذاری میشود که اطلاعات مربوط به بلاک قبلی را در خود دارد.
کاربردهای دیفای چیست؟
فهرست کاربردهای DeFi اثبات میکند که این تکنولوژی بسیار بیشتر از یک اکوسیستم در حال ظهور برای پروژههای مالی است.
قرض دادن و وام گرفتن
قرض دادن و وام گرفتن پرمصرفترین برنامه اکوسیستم DeFi است که به کاربران اجازه میدهد بدون نیاز به شخص ثالث و در قالب قراردادهای هوشمند، از این امکانات بهرهمند شوند.
مدیریت دارایی
با دیفای، شما تنها نگهبان داراییهای دیجیتال خود هستید و میتوانید با استفاده از کیف پولهای ارز دیجیتال، به طور ایمن با برنامههای غیرمتمرکز برای خرید، فروش و انتقال رمز ارزهای خود تعامل داشته باشید.
بازی
بازی از دورانی که فقط منبع سرگرمی بود، فاصله زیادی گرفته است. تراکنشهای درون برنامهای به گیمرها این امکان را میدهد که با استفاده از پول واقعی، ابزارها و لوازم مورد نیاز در محیط بازی را خریداری کنند. به لطف DeFi، سیستمهای انگیزشی مختلفی را میتوان با استفاده از ارزهای دیجیتال دیفای اجرا کرد.
مدیریت هویت با استفاده از KYT به جای KYC
سیستمهای مالی سنتی به شدت بر پروتکلهای KYC (تایید هویت مشتری) برای مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم، تمرکز دارند. این روش با حفظ حریم خصوصی دیفای در تضاد است. امورمالی غیرمتمرکز از مکانیسم KYT (تایید مشتری با استفاده از تراکنشها) بهره میبرد. این مکانیسم نشان میدهد که زیرساخت غیرمتمرکز به جای هویت کاربران، بر رفتارهای تراکنش آدرسهای دیجیتال تمرکز میکند.
بیمه
از آنجایی که DeFi هنوز در مرحله ابتدایی خود است، ممکن است با خطرات مربوط به اشکالات و نقض قراردادهای هوشمند مواجه شود. بعضی از پلتفرمها از جایگزینهای بیمه نوآورانه برای کمک به کاربران در خرید پوشش و محافظت از داراییهای خود استفاده میکنند. برای مثال، پوششی را ارائه میدهند که از استفاده ناخواسته از هر کد قرارداد هوشمند محافظت میکند.
روشهای پرداخت
ویژگیهای ذاتی دیفای، آن را برای حل مسائل سیستمهای پرداخت جهانی مناسب کرده است. DeFi راه حلهای سریعتر، ایمنتر و شفافتر را در مقایسه با سیستمهای پرداخت قدیمی ارائه میدهد و نیاز به واسطهها را کم میکند.
تجزیه و تحلیل و ابزارهای مدیریت ریسک
شفافیت و عدم تمرکز در دیفای، راه را برای کشف و تجزیه و تحلیل حجم بیسابقهای از دادهها هموار کرده است. با دسترسی به این دادهها، کاربران میتوانند تصمیمات تجاری آگاهانه بگیرند، فرصتهای مالی جدید را کشف کرده و استراتژیهای مدیریت ریسک بهتری را تنظیم کنند.
دیفای چه مزایا و معایبی دارد؟
از مزایای دیفای بهطور خلاصه میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- برای استفاده از DeFi، نیازی نیست حساب کاربری ایجاد کنید. تنها باید یک کیف پول ارز دیجیتال داشته باشید.
- نیازی به ارائه نام، آدرس ایمیل یا اطلاعات شخصی خود ندارید.
- هر زمانی که بخواهید، بدون نیاز به تایید شخص ثالث، انتظار طولانی و یا پرداخت هزینه زیاد، میتوانید داراییهای خود را جابهجا کنید.
- نرخهای بهره و پاداشها اغلب بهسرعت (هر 15 ثانیه) بهروز میشوند که میتواند بهطور قابل توجهی بالاتر از بازارهای مالی سنتی باشند.
- همه افرادی که از دیفای استفاده میکنند، میتوانند مجموعه کامل معاملات را ببینند. شرکتهای خصوصی بهندرت چنین شفافیتی را ارائه میدهند.
تنها نمیتوان به گفتن مزایای امور مالی غیرمتمرکز بسنده کرد، بنابراین بهتر است با معایب دیفای نیز آشنا شوید:
- نرخ تراکنشها در بلاک چین (اتریوم) شناور است، به این معنا که معاملات فعال میتواند گران تمام شود.
- بسته به اینکه از چه برنامهها و چگونه از آنها استفاده میکنید، سرمایهگذاری شما میتواند نوسانات بالایی را تجربه کند. به هر حال، این یک فناوری جدید است.
- شما باید سوابق تراکنشهای خود را برای اهداف مالیاتی نگهداری کنید. مقررات میتواند از منطقهای به منطقه دیگر متفاوت باشد.
بهترین ارزهای DeFi کدامند؟
دنیای امور مالی غیرمتمرکز هر روز بزرگتر میشود، اما چند رمز ارز وجود دارد که بهعنوان بهترین ارزهای دیفای در سال 2022، آنها را معرفی میکنیم.
آوه (Aave)
آوه یکی از پلتفرمهای اصلی DeFi است که امکان استقراض داراییها و کسب پاداش در سپردهها را فراهم میکند. وامدهندگان و وامگیرندگان را در فضایی غیرمتمرکز گرد هم میآورد تا امکان ایجاد یک سیستم وامدهی عادلانه را فراهم کند.
آوالانچ (AVAX)
ارز دیجیتال AVAX خود را بهعنوان «سریعترین پلتفرم قراردادهای هوشمند در صنعت بلاک چین» معرفی میکند. این پروژه به دلیل توانایی آن در ارائه تراکنشهای ارزانتر در کسری از زمان، خود را رقیب مستقیم اتریوم میداند.
کاردانو (ADA)
کاردانو یکی از بزرگترین پروژههای بلاک چین، گاهی اوقات به دلیل انرژی کمی که مصرف میکند و پروتکل اثبات سهام، «بلاک چین سبز» نامیده میشود. کاردانو در امور مالی غیرمتمرکز، NFTها و آموزش بلاک چین، اکوسیستم خود را تقویت کرده است.
چین لینک (LINK)
هدف ارز دیجیتال چین لینک بهعنوان یکی از بهترین ارزهای دیفای، اتصال قراردادهای هوشمند با دادههای دنیای واقعی با استفاده از فناوری اوراکل است. این ارز دیجیتال بهتازگی سرویسی که امکان ارتباط بین بلاک چینهای DeFi را فراهم میکند، راهاندازی کرد.
پولکادات (DOT)
پولکادات به لطف RelayChain (زنجیره رله) بسیار سریعتر و مقیاسپذیرتر از شبکه اتریوم است. بر همین اساس میتواند بهعنوان پایهای برای پروژههای DeFi، به رشد و پتانسیل شبکه کمک کند.
ترا لونا (LUNA)
LUNA یکی از پیشگامان بازار DeFi است. این ارز دیجیتال، یک دفتر کل دیجیتال ساده است که با کمک استیبل کوینها کار میکند. همچنین با ارائه گروهی از استیبل کوینها، بر هزینه فعلی ارزهای فیات نظارت دارد.
پالیگان (MATIC)
پالیگان یکی از پذیرفتهشدهترین و سریعترین راهحلهای مقیاسپذیری برای اتریوم و اکوسیستمهای کاربردی غیرمتمرکز است. اکثر پروژههای DeFi در حال حاضر بر روی بلاک چین اتریوم قرار دارند. بنابراین، ازدحام کمتر در اتریوم به معنای سرعت بیشتر و مزایای بیشتر برای اکوسیستم دیفای است.
سولانا (SOL)
یکی دیگر از بهترین ارزهای دیفای سولانا است و بهعنوان رقیب اصلی اتریوم شناخته میشود، چون سرعت بالایی را ارائه میکند. مشخص است که چنین شبکهای در زمینه امور مالی غیرمتمرکز، بسیار کارآمد خواهد بود.
سنتتیکس (SNX)
سنتتیکس یک صرافی غیرمتمرکز و به سرعت در حال رشد است. این شبکه، امکان داد و ستد ارزهای دیجیتال برای سهام، ارزها، کالاها و سایر داراییهایی را فراهم میکند که هنوز تحت سلطه موسسات مالی سنتی وال استریت، لندن و هنگ کنگ هستند. به همین دلیل به یکی از بهترین ارزهای دیفای تبدیل شده است.
یونی سواپ (UNI)
یونی سواپ یک صرافی غیرمتمرکز است و نقدینگی کافی را برای انجام سریع معاملات در پلتفرم خود فراهم میکند. بهترین بخش در مورد یونی سواپ این است که به کاربر اجازه میدهد بهعنوان یک تامینکننده نقدینگی، سود کسب کند.
سرمایه گذاری در دیفای امن است؟
جدید بودن فناوری DeFi به این معنی است که امکان دارد نتایج منفی بهطور غیر منتظرهای رخ دهد. شرکتهای جدیدی که از این تکنولوژی استفاده میکنند، ممکن است موفق نشوند و خطاهای برنامهنویسان میتواند فرصتهای سودآوری را برای هکرها ایجاد کند. سرمایهگذاری یا ذخیره پول در یک پروژه دیفای که با شکست مواجه میشود، میتواند کل سرمایه شما را به خطر اندازد.
سپردهها در موسسات مالی متمرکز، بیمه میشوند، در حالی که پلتفرمهای DeFi اغلب هیچ وسیلهای برای بازیابی پول از دست رفته ارائه نمیدهند. اما جالب است که بدانید نوع دیگری از برنامه DeFi برای رفع این مشکلات در دسترس هستند.
بیمه غیرمتمرکز، توسط افرادی ایجاد میشود که ارزهای دیجیتال خود را بهعنوان وثیقه قرار میدهند. این بیمه به کسانی ارائه میشود که میخواهند از خود در برابر ضررهای ناشی از سایر قراردادهای هوشمند محافظت کنند. افرادی که در استخرهای ارزهای دیجیتال مشارکت دارند، از بیمهشدهها حق بیمه دریافت میکنند.
چگونه در DeFi سرمایه گذاری کنیم؟
روشهای مختلفی برای سرمایه گذاری در دیفای وجود دارد. سادهترین گزینه، خرید اتر یا سکه دیگری است که از فناوری DeFi استفاده میکند.
همچنین میتوانید ارز دیجیتال را بهطور مستقیم در یک پلتفرم وامدهی DeFi سپردهگذاری کنید تا سود سهام خود را به دست آورید. اگر تمایل به سپردهگذاری وجوه برای مدت طولانیتری دارید، میتوانید نرخهای بهره بالاتری دریافت کنید.
از آنجایی که تقاضا برای سپرده در میان پلتفرمهای مختلف DeFi زیاد است، روشی به نام «ییلد فارمینگ» پدید آمد. سرمایهگذاران (فارمرها) وجوه را در پلتفرمی با بالاترین نرخ بهره، سپردهگذاری میکنند و بهطور مستمر بر نرخهای بهره فعلی و نرخهای ارائهشده توسط سایر پلتفرمها نظارت دارند. اگر پلتفرم دیگری بهره بیشتری بپردازد، فارمرها سود خود را با انتقال سپردهها به پلتفرم دیگر، به حداکثر میرسانند. از آنجایی که نرخها مدام در نوسان است، فارمرها همچنان به انتقال وجوه خود از پلتفرمی به پلتفرم دیگر ادامه میدهند.
اگر میخواهید نقشی در تصمیمگیری در مورد آینده خود پروتکلهای DeFi داشته باشید، میتوانید توکنی مانندUNI پلتفرم یونی سواپ را خریداری کنید. UNI که بهعنوان یک توکن حاکمیتی شناخته میشود، به شما اختیار تصمیمگیری، متناسب با داراییها، در مورد آینده پروتکل یونی سواپ میدهد. از آنجایی که افراد بیشتری با خرید سکههای UNI در فرآیند تصمیمگیری شرکت میکنند، آینده خدمات مورد توجه افراد بیشتری قرار میگیرد و این موضوضع میتواند باعث افزایش قابل توجه قیمت توکن شود.
در یک نگاه
دیفای یک اکوسیستم مالی گسترده است که تلاش دارد تا واسطهها را حذف، و تراکنشهای مالی بین کاربران را ساده کند. در حال حاضر، هیاهوی زیادی در مورد DeFi و کریپتو وجود دارد. اگر میخواهید در دیفای سرمایه گذاری کنید، نه تنها پاداش و مزایا، بلکه خطرات آن را نیز باید درک کنید.